Monday, July 1, 2019

၁၈ နွစ္ ပုိငယ္ရြယ္နုပ်ိဳေစမည္. ေထာပတ္သီး


အသင္.စားနုိင္ေအာင္ ဘယ္လုိ ျပင္ဆင္မလဲ?


တပတ္လွ်င္ (၅) ၾကိမ္ ပံုမွန္စားသင္.ေသာ အစားစာ


ငွက္ေပ်ာသီးစားျခင္း၏ အက်ိဳးရလာဒ္

တစ္ေလာကလံုုးက လူသား မ်ားအားလံုုးက သစ္သီး စားသံုုးျခင္းဟာ ေကာင္းမြန္တယ္ ဆိုုတာ လက္ခံထားၾကပါတယ္။ တစ္ႏိုုင္ငံလံုုး အ၀လြန္ေရာဂါ၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာေပါက္ ေရာဂါ အျဖစ္မ်ားတဲ့ အေမရိကန္ လိုုႏိုုင္ငံမ်ိဳးမွာ အမ်ားဆံုုးစားသံုုးတဲ့အသီးဟာ ဘာ အသီး ျဖစ္မယ္ထင္ပါသလဲ။
ပန္းသီး၊ လိေမၼာ္သီး ႏွင့္ ဖရဲသီး မ်ားလား။ မဟုုတ္ပါဘူး  ဒီ အသီး ေတြ ထဲကတစ္ခုုမွမဟုုတ္ပဲ ငွက္ေပ်ာသီး ျဖစ္ပါတယ္။
ငွက္ေပ်ာသီး ကေတာ့ ကၽြန္ပ္တိုု႔ခႏၶာကိုုယ္မွ ေရာဂါအားလံုုးကိုု ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုုင္တာ ေတာ့မဟုုတ္ပါ။
ဒါေပမယ့္ တစ္ေန႔ကိုု ငွက္ေပ်ာသီး ၂လံုုးစားသံုုးျခင္းဟာ အစာအိမ္ နွင့္ အူလမ္းေၾကာင္း ဆိုုင္ရာေရာဂါမ်ားနွင့္ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာဆိုုင္ရာေရာဂါမ်ားကိုု အတန္အ သင့္ ကာကြယ္တားဆီးေပးၿပီးသားျဖစ္တယ္ဆိုုတာကေတာ့ သုုေတသန ျပဳလုုပ္ခ်က္မ်ား က သက္ေသထူေနပါတယ္။
ငွက္ေပ်ာသီးဟာ ဓာတ္တိုုးဆန္႔က်င္ ပစၥည္းမ်ားကိုု ထုုတ္လုုပ္ေပးေသာ အသီးျဖစ္ရုုံ သာမက ကိုုယ္ခံစြမ္းအားကိုုပါ ျမွင့္တင္ေပးႏိုုင္တဲ့အသီးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ငွက္ေပ်ာသီး အတြင္းမွာ ကိုုယ္ခံစြမ္းအားျမွင့္တင္ေပးႏိုု္င္တဲ့ဓာတ္ပစၥည္းမ်ား စံုုလင္စြာပါ၀င္ေနရုုံသာမက ေသြးျဖဴဥထုုတ္လုုပ္ေသာ ဆဲလ္မ်ားကိုုပါ အားျဖည့္ေပးတာေၾကာင့္ အလြန္ေကာင္းမြန္တဲ့ သစ္သီးပဲျဖစ္ပါတယ္။
သိုု႔ေသာ္ ငွက္ေပ်ာသီး ကိုု ၀ယ္ယူရာမွာေတာ့ အမည္းစက္နည္း ႏိုုင္သမွ် နည္းေအာင္ ေရြးခ်ယ္၀ယ္ယူသင့္ပါတယ္။
ဘာလိုု႔လည္းဆိုုေတာ့ အမည္းစက္ နည္းတဲ့ ငွက္ေပ်ာသီးဟာ အရသာ ပိုုခ်ိဳၿပီး ခႏၶာကိုု္ယ္ မွ ငွက္ေပ်ာသီး မွ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းမ်ားကိုု ပိုုမိုုလြယ္ကူစြာ စုုပ္ယူႏိုုင္လိုု႔ျဖစ္ပါတယ္။
ငွက္ေပ်ာသီးဟာအရသာခ်ိဳရုုံသာမက သဘာ၀အာဟာရဓာတ္မ်ား၊ သဘာ၀သၾကားဓာတ္၊ သတၱဳဓာတ္မ်ား၊ ကယ္လစီယမ္ဓာတ္၊ ဗီတာမင္မ်ားစံုုလင္စြာပါ၀င္ပါတယ္။
တစ္ေန႔ကိုု ငွက္ေပ်ာသီး ၂လံုုးပံုုမွန္စားသံုုးျခင္းျဖင့္ ၁လအတြင္း ေအာက္ပါက်န္းမာေရး ေကာင္းက်ိဳးမ်ား ရရွိေစမွာျဖစ္ပါတယ္။
ခႏၶာကိုု္ယ္အားျဖစ္ထြန္းေစျခင္း—
ငွက္ေပ်ာသီးမွာ ကယ္လစီယမ္ဓာတ္ျပည့္၀စြာပါ၀င္တာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုုယ္အားအင္ ျဖစ္ထြန္း ေစရုုံသာမက စိတ္ဓာတ္ခြန္အားကိုုပါျဖစ္ေစပါတယ္။
တစ္ေန႔ငွက္ေပ်ာသီး ၂လံုုး စားသံုုးျခင္းဟာ မိနစ္ ၉ ၀ခန္႔ မရပ္မနားအားကစားလုုပ္ျခင္းကိုု အေထာက္အကူ ေပးပါတယ္။
အားကစားသမားမ်ား ပထမဦးစားေပးေရြးခ်ယ္စားသင့္တဲ့ သစ္သီးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ငွက္ေပ်ာသီးအတြင္း ခႏၶာကိုုယ္မွ ဆီရုုိတိုုနင္ကိုုေျပာင္းလဲေစႏိုုင္ေသာ တိုုက္တုုိဖန္ဆိုုတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္း ပါ၀င္တာေၾကာင့္ စိတ္က်ျခင္းအျပင္ ကင္ဆာအဖုုအက်ိတ္မ်ား ျဖစ္ပြားျခင္းကိုု ကာကြယ္ေပးႏိုုင္ပါတယ္။
အစာအိမ္လမ္းေၾကာင္းက်န္းမာေရးေကာင္းမြန္ျခင္း—
အထူးသုုေတသနျပဳစရာမလိုုပဲလူတိုုင္းသိရွိနားလည္ထားတာကေတာ့ ငွက္ေပ်ာသီး စားသံုုးျခင္းဟာ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းအတြက္အလြန္ေကာင္းမြန္တယ္ဆိုုတာပါပဲ။
ငွက္ေပ်ာသီးဟာ အစာအိမ္နာျခင္း၊ အစာအိမ္ေယာင္ျခင္း၊ အစာေခ်အက္ဆစ္ အထက္ဆန္ျခင္းစတဲ့ေရာဂါ ေ၀ဒနာမ်ားအတြက္အထူးေကာင္းမြန္ပါတယ္။
ငွက္ေပ်ာသီးဟာ သဘာ၀အတိုုင္း အက္ဆက္ဓာတ္ ေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုု္င္တာေၾကာင့္ အစာအိမ္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ေရာဂါမ်ား အတြက္ မျဖစ္မေနစားသံုုးသင့္တဲ့ သစ္သီးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ႏွလံုုး ေသြးေၾကာ က်န္းမာေရး အတြက္ေကာင္းမြန္ျခင္း—
ငွက္ေပ်ာသီးဟာ ခႏၶာကိုု္ယ္အတြင္း ပိုုလွ်ံေနေသာ ဆိုုဒီယမ္ဓာတ္မ်ား(ဆားအလြန္္အကၽြံ စားသံုုးျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ) ကိုု ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏိုုင္ေသာေၾကာင့္ ေသြးတိုုးေရာဂါႏွင့္ ႏွလံုုးေသြးေၾကာမ်ားကိုု ကာကြယ္ေပးႏိုုင္ကာ ႏွလံုုးက်န္းမာေရးအတြက္ပါ အေထာက္အကူျဖစ္ေစႏိုုင္ပါတယ္။
ထိုု႔အျပင္ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥမ်ားျဖစ္ေပၚမႈကိုု အားေပးတာေၾကာင့္ ေသြးအားေကာင္းေစကာ ခႏၶာကိုုယ္ အပူအေအးဓာတ္ကိုု ထိန္းသိမ္းေပးႏိုု္င္တာေၾကာင့္ မိုုးရာသီႏွင့္ ေဆာင္းရာသီမွာ အျဖစ္မ်ားေသာ အေအးမိျခင္းကိုု လည္းကာကြယ္ေပးႏိုုင္ပါတယ္။
ဦးေႏွာက္အာရုုံေၾကာစနစ္ကိုု ေကာင္းမြန္ေစျခင္း—
ငွက္ေပ်ာသီး ဟာ ေသြးအတြင္းရွိ သၾကားဓာတ္ကိုုထိန္းသိမ္းႏိုုင္စြမ္းရွိၿပီး ဦးေႏွာက္ အာရုုံေၾကာကိုု ေႏြးေထြးေစၿပီး စိတ္ခံစားမႈအေျခအေနကိုု ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏိုုင္စြမ္းရွိပါတယ္။
ဗီတာမင္ဘီအုုပ္စုုၾကြယ္၀စြာပါ၀င္တာမိုု႔ စိတ္ဖိစီးမွုုမ်ားကိုု ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုုင္ပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ ဓမၼတာလာခ်ိန္တြင္ နာက်ဥ္ျခင္းကိုု လည္းေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုုင္ပါတယ္။

Credit : Shwe Latt

က်န္းမာေရး အတြက္ မုန္လာဥနီ

က်န္းမာေရး အတြက္ သဘာဝအစားအစာေတြ စားဖို႔ ေျပာတိုင္း မုန္လာဥနီ ကလည္း တစ္ခု အပါအဝင္ပါ။
မုန္လာဥနီ မွာ မရွိမျဖစ္ အင္ဇိုင္းေတြ၊ ဗီတာမင္ နဲ႔ သတၱဳဓာတ္ေတြ စတဲ့ အာဟာရ ဓာတ္ေတြ အျပည့္အ၀ ပါ၀င္ေန ပါတယ္။ အမွ်င္ဓာတ္၊ ဗီတာမင္ B1 ၊ B2 ၊ B6 ၊ ဗီတာမင္ C၊ ဗီတာမင္ K၊ ဘိုင္အိုတင္ (Byron) ၊ ေဖာ့စ္ဖရပ္စ္ (Phosphide)၊ ဆိုဒီယမ္ (Sodium)၊ ပိုတက္စီယမ္ (Potassium) နဲ႔ သိုင္ယာမင္းဓာတ္ တို႔လည္း အမ်ားအျပား ပါ၀င္ ပါတယ္။

မုန္လာဥနီေဖ်ာ္ရည္ကို ေန႔တုိင္းေသာက္သင့္ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ (၈) ခုမွာ
၁။ အသားအေရလွေစျခင္း – Vitamin A ပါလို႔ အသားေရလွေ စ႐ံုသာမက ေနေလာင္ဒဏ္ကိုပါ ေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။
၂။ အသည္း အားေကာင္းျခင္း – အသည္းမွာရွိတဲ့ အဆိပ္ေတြကို သန္႔စင္ေစပါတယ္။
၃။ ကိုလက္စထ ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ျခင္း – ဖိုက္ဘာဓာတ္ၾကြယ္ဝ တာေၾကာင့္ မလိုအပ္တဲ့ အဆီပိုေတြက်ဆင္းေစပါတယ္။
၄။ မ်က္လံုးအားေကာင္းျခင္း – Vitamin A က အသားအေရလွေ စ႐ံုတင္မဟုတ္ဘဲ မ်က္လံုးလည္း အားေကာင္းေစပါတယ္။
၅။ အားျပန္ျပည့္ေစျခင္း
၆။ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ေလ်ာ့နည္းေစျခင္း
၇။ ႏုပ်ိဳေစျခင္း – အသားအေရလွေစၿပီး အေရျပားတြန္႔တာကိုလည္း ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
၈။ ကင္ဆာေပ်ာက္ေစႏိုင္ျခင္း – အူမကင္ဆာ၊ ရင္သားကင္ဆာ စတာေတြကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
Credit:အေထြေထြ နွင္႔ က်န္းမာေရး ဗဟုသုတ

ကင္ဆာကို ဘယ္အစားအစာက ကာကြယ္ႏိုင္တယ္သလဲ ?

ဘယ္အစားအစာက ကင္ဆာကို ကာကြယ္ႏိုင္တယ္လို႔ အတိအက်ေတာ့ မေျပာႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အာဟာရပညာ႐ွင္ေတြရဲ႕ အၾကံေပးခ်က္ေတြအရ ေအာက္ပါ အစားအစာေတြကို ေန႔စဥ္စားသံုးမယ္ဆိုရင္ ရင္သားကင္ဆာကို အတိုင္းအတာတစ္ခုထိ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သုေတသနပညာ႐ွင္ေတြရဲ႕ အဆိုအရ ရင္သား ကင္ဆာျဖစ္ ပြားႏိုင္စြမ္းကို သိသိသာသာ ေလ်ာ့က်ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မယ့္ အစားအေသာက္ေတြ ႐ွိေနပါတယ္ေနာ္။
●        ေမႊးႀကိဳင္တဲ့စိမ္းျမျမ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းဟာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ က်႐ံုတင္မကဘဲ ေသြးေပါင္ကိုပါ ထိန္းညႇိေပးပါတယ္။ လက္ဖက္စိမ္းရည္မွာ ပိုလီဖီေနာနဲ႔ ကာတက္ခ်င္လို႔ေခၚတဲ့ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေတြ ပါဝင္တာေၾကာင့္ ဆဲလ္ေတြကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
●        သလဲသီးေဖ်ာ္ရည္မွာ ပိုလီဖီေနာလို႔ေခၚတဲ့ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေတြ အမ်ားႀကီး ပါဝင္တာေၾကာင့္ ရင္သားကင္ဆာနဲ႔ တျခားကင္ဆာေတြကို ေကာင္းစြာကာကြယ္ႏိုင္ေၾကာင္း တိက်တဲ့သုေတသနေတြ ထြက္႐ွိထားပါတယ္။
●        စေတာ္ဘယ္ရီသီးေတြမွာလည္း ဓာတ္တိုးဆန္က်င္ပစၥည္းေတြ ပါဝင္ၿပီး ဗီတာမင္စီမွာ ထပ္ေပါင္း ပါဝင္တာေၾကာင့္ ရင္သားကင္ဆာ ကာကြယ္ပါသတဲ့။
●        ဆီးသီးနဲ႔ မက္မြန္သီးဟာ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ ပြားမ်ားမႈကို ထိေရာက္စြာ ကာကြယ္ေပးပါသတဲ့။

          ေအာက္ပါအသီးအႏွံေတြမွာ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေတြအျပင္ ဗီတာမင္စီ ဗီတာမင္အီးနဲ႔ ဗီတာမင္ေက အုပ္စုေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ အမ်ွင္ဓာတ္လည္း ေပါႂကြယ္တဲ့အျပင္ ဂလူကိုစီေနာလိတ္လို႔ေခၚတဲ့ ဓာတုျဒပ္ေပါင္းတစ္ခု ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီျဒပ္ေပါင္းဟာ ကင္ဆာအေတာ္မ်ားမ်ားကို တိုက္ဖ်က္ႏိုင္ပါတယ္တဲ့။
●        ပန္းေဂၚဖီစိမ္း
●        မုန္လာထုပ္
●        ပန္းမုန္လာ
●        ခရမ္းသီး

          အစိမ္းရင့္ရင့္ အရြက္ေတြမွာ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေတြ အမ်ားႀကီးပါတဲ့အျပင္ အမ်ွင္ဓာတ္ေတြ ႂကြယ္ဝလို႔ ကင္ဆာ ကာကြယ္ပါတယ္။
●        ကန္ဇြန္းရြက္
●        မႈိ
●        မုန္လာဥျဖဴ
●        မုန္လာဥနီ

          စိမ္းရင့္ေရာင္အျပင္ အဝါေရာင္အသီးအႏွံေတြ အနီရဲရဲ အသီးေတြမွာ ဗီတာမင္ေအ၊ လူသီယင္း၊ ဘီတာကယ္႐ိုတင္းနဲ႔ လိုက္ကိုပင္းေတြ ပါဝင္ပါတယ္။
●        မုန္လာဥနီ
●        ခရမ္းခ်ဥ္သီး
●        ကန္ဇြန္းဥတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

          ေအပီဂ်ီနင္လို႔ေခၚတဲ့ ဖေလဗႏြိဳက္ဓာတ္ဟာ အသီးအႏွံ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ပါဝင္ၿပီး ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းျဖစ္တဲ့အျပင္ ေရာင္ရမ္းျခင္းကိုပါ ေလ်ာ့ေစပါတယ္။
●        ကၫြတ္
●        ကယ္မိုလိုင္း
●        ပူစီနံ
●        ကန္ဇြန္းရြက္
●        ပင္စိမ္းရြက္ ေတြမွာ ပါဝင္ေလ့႐ွိပါတယ္။

          ငါးႀကီးဆီ အိုမီဂါသရီးဟာ ရင္သားကင္ဆာကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ပါတယ္။
          ေဆာ္လမြန္ငါး၊ ဆာဒင္းငါးေတြမွာ ပါဝင္တဲ့အျပင္ ငါးႀကီးဆီေဆးလံုးေတြလည္း မွီဝဲေပးႏိုင္ပါတယ္။
          လစ္ဂနင္နဲ႔ ဆာပိုနင္ကေတာ့ ေနာက္ထပ္အသံုးက်တဲ့ စစ္သူႀကီးႏွစ္ဦးေပါ့။ သူတို႔ကို ပဲေတာင့္႐ွည္၊ ဘိုစားပဲ၊ ပဲနီေလး၊ မတ္ပဲေတြမွာ အမ်ားဆံုး ေတြ႕ရပါတယ္။
          ပဲမ်ိဳးရင္းအုပ္စုဟာ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေတြ ပ႐ိုတင္း၊ ေဖာလိပ္နဲ႔ အမ်ွင္ဓာတ္ေတြ အမ်ားႀကီး ပါဝင္ပါတယ္။
          ဆႏြင္းမွာ ကာကူမင္ဓာတ္ ပါဝင္ၿပီး အားေကာင္းတဲ့ ေရာင္ရမ္းက်ေဆးပါတဲ့။
          ၾကက္သြန္ျဖဴမွာ ရင္သားကင္ဆာ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ အသံုးက်ၿပီး ေန႔စဥ္ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ဝါးစားသင့္တဲ့ အစာပါတဲ့။ ပူစပ္တဲ့ဓာတ္ဟာ င႐ုတ္သီးစိမ္းေတြမွာ ပါဝင္ၿပီး ရင္သားကင္ဆာ ခံစားေနရသူေတြမွာ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ ပြားမ်ားမႈကိုေႏွးေကြးေစတဲ့ ကင္ဆာဆန္႔က်င္ဓာတ္ ျဖစ္ပါတယ္။
          ျမန္မာေတြစားေနက် အစားအစာေတြအနက္ ဆန္လံုးညိဳ၊ ေကြကာအုပ္၊ ေျပာင္းဖူးေတြမွာ ကင္ဆာတိုက္ဖ်က္ေရး ပိုလီဖီေနာေတြအျပင္ မဂၢနီဆီယမ္နဲ႔ ပ႐ိုတင္း၊ အမ်ွင္ဓာတ္ေတြပါ ျပည့္ဝပါဝင္လို႔ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ႏႈန္းကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဂ်ီပီငွက္ (ေဆး/မန္း)

(အမ်ိဳးသမီးမ်ား ရင္သားကင္ဆာ..)

     ရင္သားကင္ဆာဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ေတာ့ ေၾကာက္စရာ သတင္းဆိုးတစ္ခုေပါ့။ ဒီလိုေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ ေရာဂါဆိုးႀကီးကို ကာကြယ္ဖို႔ လိုတယ္ေလ။
          ကြၽန္မဟာ ေရာဂါျဖစ္မွာ အင္မတန္ေၾကာက္တတ္တဲ့ လူတစ္ေယာက္ပါ။ အေၾကာက္ဆံုးကေတာ့ ရင္သားကင္ဆာေပါ့။ ဒါနဲ႔ ရင္သားကင္ဆာအေၾကာင္းကို ေလ့လာၾကည့္ေတာ့ ရင္သား ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ မွားယြင္းေနတဲ့အခ်က္ေလး (၁၂) ခ်က္ကို သြားေတြ႕ပါတယ္။

၁။ ခ်ိဳင္းေခြၽးေတာင့္ေတြကို ပါဝင္ပစၥည္းမၾကည့္ဘဲ ဝယ္ျခင္း
          စတိုးဆိုင္ေတြမွာ ေတြ႕ေတြ႕ေနရတဲ့ ခ်ိဳင္းေခြၽးေတာင့္ေတြမွာပါတဲ့ ဥပမာအားျဖင့္ အလူမီနီယမ္ပါ ဓာတ္ေပါင္းေတြလိုမ်ိဳးေတြဟာ ရင္သားနဲ႔နီးတဲ့ ခ်ိဳင္းထဲထည့္ဖို႔ မသင့္ေတာ္ပါဘူး။ သဘာဝပစၥည္းေတြနဲ႔ ေဖာ္စပ္ထားတာမ်ိဳးသာ သံုးေပးပါ။
          အေသအခ်ာ ေလ့လာထားတာမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ေပမယ့္လည္း ကာကြယ္ထားတာေတာ့ မမွားဘူးေပါ့။

၂။     ဓာတုဆံပင္ဆိုးေဆးေတြ သံုးျခင္း
          လူအမ်ားစုဟာ ဆံပင္ေဆးဆိုးေတာ့မယ္ဆိုရင္ စတိုးဆိုင္မွာ ဟိုလိုဒီလိုပဲ ဝယ္လိုက္ၾကတာ မ်ားတယ္။ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္ေပါင္းေတြ ပါႏိုင္တာေၾကာင့္ အင္မတန္အႏၱရာယ္မ်ားပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ သဘာဝပစၥည္းေတြနဲ႔ ေဖာ္စပ္ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ဆံပင္ ဆိုးေဆးမ်ိဳးကိုသာ ဝယ္သံုးေပးပါေနာ္။

၃။     ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း
          ေဆးလိပ္ေသာက္တာ၊ သူမ်ားေသာက္တဲ့ ေဆးလိပ္ေငြ႕ကို ရွဴရႈိက္မိတာေတြဟာ အင္မတန္ အႏၲရာယ္ မ်ားပါတယ္။ တတ္နိုင္ရင္ ေရွာင္ေပးဖို႔ လိုတယ္ေနာ္။

၄။     ဘရာဆိုဒ္အမွားႀကီး ဝတ္ဆင္ျခင္း
          အမ်ိဳးသမီးေတြကို ရင္သားကင္ဆာကေန ကာကြယ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းက ဘရာဆိုဒ္ကို ေသခ်ာမွန္မွန္ကန္ကန္ ေရြးခ်ယ္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ရင္သားကိုေကာင္းေကာင္း မေထာက္ ပံ့ေပးႏိုင္ တဲ့အျပင္ အရမ္းတင္းၾကပ္သြားရင္လည္း လင့္ျပန္ေၾကာေတြကို ျပတ္ေတာက္သြားေစႏိုင္ပါတယ္။

၅။     အိမ္သန္႔ရွင္းေရး ဓာတုပစၥည္းေတြ အသံုးျပဳျခင္း
          အိမ္သန္႔ရွင္းရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ ဓာတုပစၥည္းေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ဆိုးတယ္ေနာ္။ ရင္သားကင္ဆာတင္မက၊ တျခား ကင္ဆာေတြနဲ႔ပါ တြဲေနတယ္။ ဒါ့အျပင္ နာတာရွည ္အေျခ အေနေတြျဖစ္တဲ့ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္း၊ ဓာတ္မတည့္ျခင္း စတဲ့ေရာဂါေတြနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ေနေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျဖစ္နိုင္ရင္ ဗီနီဂါ၊ မုန္႔ဖုတ္ေဆာ္ဒါနဲ႔ တျခားသဘာဝပစၥည္းေတြနဲ႔သာ ေဆးေၾကာရင္ အေကာင္းဆံုးပါေနာ္။

၆။ ပ႐ုတ္လံုးသံုးျခင္း
          ပ႐ုတ္လံုးနံ႔ေလး သင္းသင္းေလးဟာ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနတယ္ေနာ္။

၇။  မ်က္ႏွာေပၚ သဘာဝမဟုတ္တဲ့ မိတ္ကပ္ေတြ လိမ္းျခင္း
          ပါရာဘန္လိုမ်ိဳး ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ပါဝင္ပစၥည္းေတြပါတဲ့ မိတ္ကပ္မ်ိဳးကို ေရွာင္ေပးဖို႔လိုတယ္ေနာ္။ ဒါေၾကာင့္ သဘာဝပစၥည္းေတြနဲ႔ ျပဳလုပ္ထားၿပီး ပါရာဘန္မပါတဲ့ မိတ္ကပ္ေတြကိုသာ လိမ္းေပးဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္တယ္ေနာ္။

၈။ ကိုယ္ခႏၶာက်န္းမာေရးကို ဂ႐ုမစိုက္ျခင္း
          ေလ့လာမႈအရ အဆီေတြေၾကာင့္ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့အတြက္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ခ်ေပးဖို႔လိုတယ္။

၉။အရက္ေသာက္ျခင္း
          အရက္ဟာ ရင္သားကင္ဆာအျပင္ အသည္းကင္ဆာ၊ ႏွလံုး ကင္ဆာေတြပါ ျဖစ္ေစႏိုင္တာေၾကာင့္ ေရွာင္ရွားေပးဖို႔လိုတယ္။

၁၀။   ေလေမႊးျဖန္းေဆးမ်ား ျဖန္းေပးျခင္း
          အိမ္ထဲ၊ ကားထဲမွာ အနံ႔ေလး သင္းသင္းေလး ေမႊးေနတာကို သေဘာက်ၾကေပမယ့္ ေလေမႊးျဖန္းေဆးေတြမွာပါတဲ့ ဖိုင္သလိတ္လို႔ေခၚတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းတစ္မ်ိဳး ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သစ္ၾကမ္းပိုးေခါက္ကို ေရထဲထည့္ျပဳတ္ၿပီး သဘာဝအနံ႔ သင္းသင္းေလးကို ရယူပါေနာ္။

၁၁။  ပလတ္စတစ္ဘူးေတြနဲ႔ ထည့္သိမ္းထားျခင္း
          ပလတ္စတစ္ဘူးေတြဟာ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္း ရင္းတစ္ခုပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ မိုင္ခ႐ိုေဝ့ထဲ ထည့္ေႏႊးတဲ့အခါမ်ိဳးမွာေပါ့။ ပလတ္စတစ္ဘူးနဲ႔ မဟုတ္ဘဲ ဖန္ဘူးေလးနဲ႔ ေႏႊးေပးပါ။

၁၂။  သဘာ၀မဟုတ္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြ စားျခင္း
          အစားအေသာက္ေတြထဲမွာပါတဲ့ ပိုးသတ္ေဆး၊ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြ ဟာ ပတ္ဝန္းက်င္ကိုတင္ ထိခိုက္ေစတာ မဟုတ္ဘဲ ကိုယ္ခႏၶာအစိတ္အပိုင္းေတြကိုပါ ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္။
          တျခားလူေတြကေတာ့ ဒီလိုေတြေျပာလို႔ ေၾကာက္တတ္ လိုက္တာဆိုၿပီး ရယ္ခ်င္ရယ္ၾကမယ္။ ကြၽန္မကေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔က အေရးအႀကီးဆံုးပဲလို႔ ထင္ပါတယ္။ ဘယ္သူေတြ ဘယ္လိုေလွာင္ေလွာင္ေပါ့။
(Dr. Mya Phoo Ngon)

သားအိမ္ျခစ္တာ ေသေစႏိုင္သလား၊

သားအိမ္ျခစ္ရာက ေသဆံုးသြားတဲ့ အမ်ိဳးသမီးအေၾကာင္းကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ၾကားလိုက္ၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။
          သားအိမ္ျခစ္တာ ေသေစႏိုင္သလား လို႔သိခ်င္ေနသူေတြအတြက္ သားအိမ္ျခစ္ရာမွာ ျဖစ္ႏိုင္တဲ႔ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
          သားပ်က္သားေလ်ာၿပီးေနာက္ ႏွင့္ ေရာဂါရွာေဖြရန္ လိုအပ္တဲ့အခါ သားအိမ္ျခစ္ရတတ္ပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့အတြက္ လုပ္ရတာ ျဖစ္ေပမယ့္ အျခားကုသမႈမ်ားလိုပဲ သားအိမ္ျခစ္ရာမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ဆိုးက်ိဳးေလးေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။
●        ေသြးဆင္းျခင္း : ေသြးေတြ အမ်ားႀကီး ဆင္းတာမ်ိဳးကေတာ့ ရွားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သားအိမ္နံရံကို ျခစ္ရင္းနဲ႔ ထိခိုက္မိရင္ ရတတ္တယ္။ သားအိမ္ျခစ္ရင္းနဲ႔ ပုန္းေနတဲ့ သားအိမ္အသားလံုးကို ျဖတ္မိရင္လည္း ဆင္းတတ္ပါတယ္။
●        ပိုးဝင္ျခင္း : သားအိမ္ထဲ ျပင္ပကပစၥည္း ထည့္ရင္ေတာ့ ပိုးဝင္နိုင္ေျခ အနည္းနဲ႔အမ်ား ရွိနိုင္တာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ပိုးသတ္ေဆး ေပးလိုက္ရင္ သက္သာသြားပါတယ္။
●        သားအိမ္ေပါက္ျခင္း : ေတာ္ေတာ္ရွားေပမယ့္ သားအိမ္ျခစ္ခ်ိန္မွာ သားအိမ္ ပိုးဝင္ေနသူေတြ၊ သက္ႀကီးပိုင္း ေသြးဆံုးၿပီးသူေတြ၊ သားပ်က္သားေလ်ာျဖစ္လို႔ သားအိမ္ျခစ္ရသူေတြမွာ ေတြ႕ရတတ္တယ္။ သားအိမ္ ေပါက္တယ္လို႔ထင္ရင္ ေဆး႐ံုတက္ၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုပါတယ္။
●        သားအိမ္အမာ႐ြတ္ျဖစ္ျခင္း : ေတာ္ေတာ္ရွားပါးတဲ့ ဆိုးက်ိဳးပါ။ သားအိမ္ျခစ္တာ ၾကမ္းလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သားအိမ္ျခစ္တာကို ပံုမမွန္ တုန္႔ျပန္မႈျဖစ္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ သားအိမ္အမာ႐ြတ္ ျဖစ္သြားတာပါ။ သားအိမ္တစ္ခုလံုးမွာ ျဖစ္သြားခဲ့ရင္ ဓမၼတာရပ္သြားတာ၊ ကေလး မရနိုင္ေတာ့တာမ်ိဳး ျဖစ္သြားနိုင္ပါတယ္။
●        ေရာဂါကို မေတြ႕ျခင္း : သားအိမ္ျခစ္တာဟာ သားအိမ္ အတြင္းသားတစ္ခုလံုးကို ကုန္ေအာင္ မျခစ္ႏိုင္တာမို႔ ေရာဂါကို လြတ္သြားတာမ်ိဳး ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သားအိမ္မျခစ္ခင္ သားအိမ္မွန္ေျပာင္းၾကည့္ၿပီးမွ လုပ္တာမ်ားတယ္။
          ဘယ္ကုသမႈမ်ိဳးမဆို ၁၀၀% အႏၲရာယ္မကင္းပါဘူး။ ေသေသခ်ာခ်ာ ဂ႐ုစိုက္ျခင္းျဖင့္ ေဖာ္ျပပါ ဆိုးက်ိဳးေတြကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
(Dr. Mya Phoo Ngon)

ေသြးတိုးဆိုတာ

ေသြးတိုးတာက ေရပန္းစားလာတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုေပါ့။ လူေတာ္ေတ္ာမ်ားမ်ားအရြယ္မေရြးေသြးတိုးျဖစ္ၾကတယ္ေနာ္။ အရင္တုန္းကဆိုရင္ အသက္ေတာ္ေတ္ာၾကီး တဲ့သူေတြမွာ မွျဖစ္တာေနာ္။ အခုေတာ့ ေသြးတိုးက လူငယ္ေတြ မွာေတာင္ျဖစ္ လာၾကတယ္ေနာ္။ ေသြးတိုးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ငယ္ငယ္ကတည္းက ၾကားလာႏုိင္တာတစ္ခုရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အငန္ေတြေလွ်ာ႔ စားေလ ေသါးတိုးမယ္ဆိုတာေပါ့။ေသြးတိုးတာက အငန္စား လို႔ျဖစ္တာ ဆိုေပမယ့္ အျပည့္အဝ မွန္လားဆိုေတာ့ မဟုတ္ျပန္ပါ ဘူး။ ေသြးတိုးေစတဲ့ အျခားအေၾကာင္းအရာေတြရွိေနပါေသးတယ္ေနာ္။

ေသြးတိုးဆိုတာက

ေသြးေပါင္ခ်ိန္က က်န္းမာေရးထိခိုက္ႏိုင္ေလာက္တဲ့ အေနအထားထိျမင့္တက္သြားတာကို ေသြးတိုးတယ္လို႔ေခၚၾကတာပါ။ ေသြးတိုးကေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါ အေနနဲ႔ ဝင္လာႏိုင္သလို ေရွ႕ကေန ဦးေဆာင္သူအေနနဲ႔လည္း ဝင္လာႏိုင္ပါတယ္။
ေသြးတိုးတယ္ဆိုတာက ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ပံုမွန္ထက္ျမင့္တက္တဲ့အေျခအေနေပါ့။ အရမ္းျပင္းထန္မယ္ဆိုရင္ ေလျဖတ္တာအထိျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္အရမ္းျမင့္သြားမယ္ အေပၚေသြး ၁၈၀ mm Hg၊ ေအာက္ေသြး ၁၂၀ mm Hg ျဖစ္ေနမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အေပၚေသြးက ၁၈၀ mm Hg ေက်ာ္ေန မယ္၊ ေအာက္ေသြး က ၁၂၀ mm Hg ထက္မ်ားေနမယ္ ဆိုရင္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ အရမ္းျမင့္ေနျပီ လို႔ဆိုရ ပါမယ္။ ေသြးအရမ္း တိုးတာက ေသြးေၾကာေတြကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစႏိုင္ ပါတယ္။ ေသြးေၾကာေတြေရာင္ ရမ္းလာျပီး ေသြးယိုစိမ့္တာ ဒါမွမဟုတ္ ေသြးရည္ၾကည္လို မ်ိဳး အရည္ေတြယို စိမ့္တာ မ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ ရလဒ္အေနနဲ႔ကေတာ့  ႏွလံုးက ေသြးေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ညွစ္မထုတ္ႏိုင္ေတာ့ပါပဲ။

ေသြးတိုးကို အသံတိတ္လူသတ္သမားလို႔ေျပာရတဲ့အေၾကာင္းအရင္း

ေသြးတိုးကို အသံတိတ္လူသတ္သမားလို႔ေျပာၾကရတာက အခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ၾကီးၾကီးမားမားလကၡဏာမျပမခ်င္း သူတို႔မွာ ေသြးတိုးရွိေနလို႔ရွိေနမွန္းမသိၾကပါဘူး။ ေသြးတိုကို မသိလို႔ မကုသဘဲထားမိတယ္။ ေသြးတိုးကို မကုသဘဲ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ထားရင္း ကဘာျဖစ္လာလဲဆိုေတာ့ မလိုလားအပ္ တဲ့ေနာက္ဆက္ တြဲက်န္းမာေရးျပႆနာေတြျဖစ္လာတာေပါ့။

ေသြးတိုးတာက အငန္စားလို႔လား

အမ်ားလက္ခံထားတဲ့ အယူအဆက အငန္မ်ားတာေတြ စားလို႔ေသြး တိုးတယ္ေပါ႔။ တကယ္ေတာ့ ဒီယူဆခ်က္က အျပည့္အဝေတာ့ မမွန္ပါဘူးေနာ္။ ေသြးတိုးေစတဲ့ အျခားအေၾကာင္း အရင္းေတြရွိ ပါေသးတယ္ေနာ္။ ဒါေၾကာင့္ အငန္မွမစား တာ ေသြးတိုးမျဖစ္ႏုိင္ ဘူးလိုပ မယူဆေစခ်င္ ပါဘူး။ ေသြးတိုးမျဖစ္ေစဖို႔ ဒီအခ်က္ေလးေတြ ကိုလည္း သတိထားေစခ်င္ပါတယ္ေနာ္။
  • ကဖင္း အေသာက္မ်ားတာ
  • အခ်ိဳ႕ေသာေဆးဝါးေတြေသာက္သံုးေနရတာ
  • နာတာရွည္ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိေနတာ
  • ကိုကင္းသံုးတာ
  • အက္ဒရီနယ္လင္ဂလင္းေတြ အရမ္းအလုပ္လုပ္လြန္းေနတာ
  • ကိုယ္ဝန္ရွိေနတာေၾကာင့္ေသြးေပါင္ခ်ိန္တက္လာတာ
  • ေဆးလိပ္ေသာက္တာ
  • စိတ္ဖိစီးတာ
  • သိုင္းရိြဳက္ျပႆနာရွိေနတာ
  • အဝလြန္ေနတာ
  • ဆီးခ်ိဳရွိေနတာ
  • ေသြးတြင္းမွာ ပိုတက္ဆီယမ္၊ ကယ္လ္ဆီယမ္ နဲ႔ မဂၢနီဆီယမ္ ပမာဏနည္းေနတာ
  • ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈနည္းတာ
  • အယ္လ္ကိုေဟာအေသာက္မ်ားတာ
  • အမ်ိဳးသမီးေတြမွာဆိုရင္ သေႏၶတားေဆးေတြေၾကာင့္ ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲျဖစ္ျပီး ေသြးတိုးႏိုင္ပါတယ္။
အငန္သိပ္ မစားေတာင္ အခုေျပာခဲ့တဲ့ အမူအက်င့္ တစ္ခုခုရွိ လည္း ေသြးတိုးႏိုင္ တာေၾကာင့္ သတိထား ဆင္ျခင္ဖို႔လိုပါမယ္။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အသံတိတ္လူ သတ္သမား လက္ကေန ကယ္တင္ဖို႔ ေန႔စဉ္ အာဟာရမွ်တအာင္စားျပီး က်န္းမာတဲ့ ဘဝေနထိုင္မႈပံုစံကို ေမြးျမဴလိုက္ပါေနာ္။
( ေရးသားသူ Aye Thi Mon ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Thurein Hlaing Win)

Diabetes (ဆီးခ်ိဳေရာဂါ)

ေသြးထဲမွာသၾကားဓာတ္ျမင့္မားေနျခင္းကိုဆီးခ်ိဳေရာဂါဟုေခၚသည္။

ဆီးခ်ိဳအမ်ိဳးအစား (၂) ခုရွိသည္။
အမ်ိဳးအစား ၁
ခႏၶာကိုယ္၏ခုခံအားမွပန္ကလိယေခၚမုန္႔ခ်ိဳအိတ္ရွိ အင္အူလင္ထုတ္ေသာ ဆဲလ္မ်ားကိုတိုခိုက္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္လာသည္။
အမ်ိဳးအစား ၂
မုန္႔ခ်ိဳအိတ္မွ အင္ဆူလင္ထုတ္လုပ္မႈနည္းပါးၿပီး ခႏၶာကိုယ္ရွိဆဲလ္မ်ားအေပၚတြင္လည္း ထိုအင္ဆူလင္သက္ေရာက္မႈအားနည္းေနျခင္းျဖစ္သည္။ေသြးထဲသၾကားဓာတ္ျမင့္မားျခင္းေၾကာင့္ မၾကာခဏဆီးသြားျခင္း၊ေရဆာျခင္း၊ဆာေလာင္ျခင္းတို႔ ခံစားရတတ္သည္။

Diabetes (ဆီးခ်ိဳေရာဂါ) က ဘယ္ေလာက္အျဖစ္မ်ားသလဲ

ဆီးခ်ိဳေရာဂါဟာ အခုအခါမွာအျဖစ္မ်ားလာၾကၿပီး ဆီးခ်ိဳကိုပိုမိုျဖစ္ေစႏိုင္ေသာအခ်က္မ်ားကိုႀကိဳတင္ကာကြယ္ေသာအားျဖင့္ ေရွာင္ရွားသင့္ေပသည္။အေသးစိတ္အခ်က္အလက္မ်ားကို ႏီးစပ္ရာဆရာဝန္နင့္တိုင္ပင္ရန္လိုအပ္သည္။

လကၡဏာမ်ား

Diabetes (ဆီးခ်ိဳေရာဂါ) ရဲ႕လကၡဏာေတြကဘာေတြလဲ

  • မၾကာခဏဆီးသြားျခင္း
  • ေရငတ္ျခင္း
  • ဆာေလာင္ျခင္း
  • ပင္ပန္းလြယ္ျခင္း
  • အျမင္မၾကည္ျခင္း
  • အနာက်က္ေႏွးျခင္း
  • ဝိတ္က်ျခင္း(အမ်ိဳးအစား ၁)
  • ေျခေခ်ာင္း လက္ေခ်ာင္းမ်ားထံုက်ဥ္ျခင္း
အမ်ိဳးအစား ၂ ဆီးခ်ိဳေရာဂါသည္မ်ားတြင္ လကၡဏာမွာ မသိသာတတ္ေပ။
အထက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့အထဲမွာမပါ၀င္တဲ့ အျခားေသာ လကၡဏာေတြလည္းရွိႏုိင္ပါေသးတယ္။ တကယ္လို႔ကိုယ့္ဆီမွာ ေရာဂါလကၡဏာတစ္ခုခုမ်ားရွိေနမလားဆိုျပီး စိုးရိမ္ေနမယ္ဆိုရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္သင့္ပါတယ္။ 

ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဆရာ၀န္နဲ႔ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုသင့္သလဲ

  • ေရအရမ္းငတ္ျခင္း
  • အထူးသျဖင့္ညဘက္မ်ားတြင္ ဆီးမၾကာခဏသြားျခင္း
  • ပင္ပန္းလြယ္ျခင္း
  • ဝိတ္က်ျခင္းႏွင့္ႂကြက္သားမ်ားေသးသြားျခင္း
  • ခ်ိဳင္းၾကားကဲ့သို႔ေခၽြးေအာင္းႏိုင္ေသာ ၾကားေနရာမ်ားတြင္ ယားျခင္း၊အနာျဖစ္ျခင္း
  • အနာက်က္ေႏွးျခင္း
  • အျမင္မႈန္ဝါးျခင္း 
ထိုလကၡဏာမ်ားသည္အမ်ိဳးအစား ၁တြင္ ရက္ပိုင္းအတြင္းျဖစ္ေပၚတတ္သည္။
အမ်ိဳးအစား ၂ တြင္မူလကၡဏာမွာမသိသာ၍ သတိထားမိဖို႔ရာ အခ်ိန္ၾကာတတ္သည္။

အေၾကာင္းရင္းမ်ား

Diabetes (ဆီးခ်ိဳေရာဂါ) ကိုဘာေတြကျဖစ္ေစသလဲ

စားလိုက္ေသာအစားမ်ားထဲမွသၾကားဓာတ္ကိုအစာအိမ္မွေခ်ဖ်က္စုပ္ယူၿပီးေနာက္ ဆဲလ္မ်ားတြင္စြမ္းအင္အျဖစ္ေျပာင္းလဲသိုေလွာင္ရန္ အင္ဆူလင္ လိုအပ္သည္။ဆီးခ်ိဳေရာဂါသည္မ်ားတြင္ ထိုအင္ဆူလင္မရွိျခ္းေၾကာင့္ စြမ္းအင္အျဖစ္မေျပာင္းလဲႏိုင္ဘဲ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ျမင့္တက္ျခင္းမ်ားကိုျဖစ္ေပၚေစသည္။
အမ်ိဳးအစား ၁ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ကိုေလၽွာ့ခ်၍မရႏိုင္ေပမယ့္ အမ်ိဳးအစား ၂ ကေတာ့အဝလြန္သူမ်ားတြင္အျဖစ္မ်ားသည္။

ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ား

 Diabetes (ဆီးခ်ိဳေရာဂါ) ျဖစ္ႏုိင္ေျခကိုဘာေတြက ျမင့္တက္ေစသလဲ

အသက္ ၄၀ ေက်ာ္လာလၽွင္ဆီးခ်ိဳေရာဂါပိုျဖစ္လာႏိုင္သည္။အထူးသျဖင့္ ဝလြန္းသူမ်ား၊ေဆးလိပ္ေသာက္သူမ်ား၊ဆီးခ်ိဳမ်ိဳးရိုးရွိသူမ်ားပိုမိုျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိသည္။

ေရာဂါအေျဖရွာျခင္းႏွင့္ ကုသမႈ

ယခုေဖာ္ျပထားေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေဆးပညာအၾကံေပးမႈေနရာတြင္ အစားထိုးရန္မသင့္ေတာ္ပါ။ ပိုမိုေသာအခ်က္အလက္မ်ားရရွိရန္အတြက္ ဆရာ၀န္ႏွင့္ အျမဲတမ္းတုိင္ပင္ပါ.

Diabetes (ဆီးခ်ိဳေရာဂါ) ကို ဘယ္လိုအတည္ျပဳပါသလဲ

ဆီးခ်ိဳလကၡဏာေတြရွိလာခဲ့ပါက ေသြး၃မ်ိဳးေဖာက္စစ္ႏိုင္ပါသည္။
  • HbA1c test
  • Fasting plasma glucose test
  • OGTT test

Diabetes (ဆီးခ်ိဳေရာဂါဆိုတာဘာလဲ) ကို ဘယ္္လိုကုသပါသလဲ

အမ်ိဳးအစား ၁

ဆီးခ်ိဳအမ်ိဳးအစား ၁မ်ားဟာေသြးထဲမွာ  အင္ဆူလင္ ဟိုမုန္းမရွိျခင္းေၾကာင့္ထိုဟိုမုန္းေဆးကို အစားစားခါနီးတိုင္း ပံုမွန္ထိုးေပးရန္လိုအပ္သည္။

အမ်ိဳးအစား ၂

  • က်န္းမာေရးႏွင့္ညီညႊတ္ေသာအစားအေသာက္ကိုစားပါ
  • ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈျပဳလုပ္ပါ။
  • ေသြးခ်ိဳညႇိေဆးကို ဆရာဝန္ႏွင့္တိုင္ပင္ၿပီးေသာက္ရန္
  • အင္ဆူလင္ထြက္အားေကာင္းေစေသာေဆးဝါးမ်ား
  • အစာအိမ္မွသၾကားဓာတ္စုပ္ယူမႈေလ်ာ့ခ်ေစေသာေဆးဝါးမ်ား
  • အင္ဆူလင္လုပ္ေဆာင္မႈကိုအားေပးေသာေဆးဝါးမ်ား
  • အင္ဆူလင္ထုတ္လုပ္မႈအျပင္ အသည္း၏သၾကားဓာတ္ထုတ္လုပ္မႈကိုပါညိႇႏိုင္းေပးေသာေဆးဝါးမ်ား
  • ေက်ာက္ကပ္၏သၾကားျပန္လည္စုပ္ယူမႈကိုေလ်ာ့က်ေစၿပီး စြန္႔ထုတ္မႈကိုအားေပးေသာေဆးဝါးမ်ား
  • ( By Dr. Sandar Lin ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Kaung Thar)

Stroke (ေလျဖတ္ျခင္း) ကဘာလဲ။

အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္-
ေလျဖတ္္ျခင္း ဆုိသည္မွာ ဦးေႏွာက္၏ အစိတ္အပုိင္း တစ္ခုဆီသုိ႔ ေသြးစီးဆင္းမွဳ အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္လွ်င္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ လြန္စြာ ေလ်ာ့နည္းလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ Brain attack ဟုေခၚပါတယ္။ စကၠန္႔ အနည္းငယ္ထက္ ပုိၾကာကာ ေသြးစီးဆင္းမွဳ နည္းပါက ဦးေႏွာက္၏ တစ္ရွဴးစမ်ားထံ ေအာက္စီဂ်င္နွင့္ အာဟာရမ်ား ေရာက္မွဳ နည္းသြားပါတယ္။ ထုိအခါ ဦးေႏွာက္ ဆဲလ္မ်ား ေသဆုံးသြား ႏိုင္ပါတယ္။

Stroke (ေလျဖတ္ျခင္း) က ဘယ္ေလာက္အျဖစ္မ်ားသလဲ

အသက္အရြယ္မေရြးျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ေရာဂါျဖစ္ပြားႏုိင္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းအားျဖင့္ စီမံႏုိင္ပါတယ္။ အခ်က္အလက္မ်ားထပ္မံသိရွိဖို႔အတြက္ ဆရာ၀န္နဲ႔ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။

လကၡဏာမ်ား

Stroke (ေလျဖတ္ျခင္း) ရဲ႕လကၡဏာေတြကဘာေတြလဲ

ေလျဖတ္ျခင္း ရဲ႕ အျဖစ္အမ်ားဆံုးေရာဂါလကၡဏာေတြကေတာ့
-ခႏၶာကုိယ္ တစ္ျခမ္းတြင္ရွိ မ်က္ႏွာ၊ လက္ေမာင္း သုိ႔မဟုတ္ ေျခေထာက္တုိ႔ ရုတ္တရက္ အားနည္းလာျခင္း၊ ထုံက်င္လာျခင္း
-လက္ႏွစ္ဘက္ကိုေခါင္းေပၚ ျပိဳင္တူေျမွာက္ၾကည့္ပါက ေလျဖတ္ေသာလက္မွာ ေအာက္သုိ႔ျပန္က်သြားပါလိမ့္မယ္။ အလားတူပင္
– ျပံဳးျပေသာ အခါ ပါးစပ္ရဲ႕ တစ္ျခမ္းမွ သြားရည္က်ျခင္း၊  ရုတ္တရက္ အျမင္အာရုံ ႏွင့္ အျခားေသာ အာရုံခံစားမွဳမ်ား ခ်ိဳ႕ယြင္းျခင္း၊ စကားမေျပာႏုိင္ေတာ့ျခင္း၊ စကားေျပာ မပီသျခင္း၊ သူမ်ား စကားေျပာေသာအခါ နားမလည္ျခင္း တုိ႕ဟာလည္း ေလျဖတ္ျခင္းရဲ႕ လကၡဏာမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်န္ၾကာလာသည္ႏွင့္ အမွ် ထုိလကၡဏာမ်ား ပုိမုိဆုိးလာပါသည္။
ရုတ္တရက္ အျမင္အာရုံဆုံးရွဳံးျခင္းမွာ မ်က္လုံးတစ္ဘက္တြင္ သာအျဖစ္မ်ား ပါတယ္။ အျမင္ အာရုံေ၀၀ါးျခင္း၊ အနက္ေရာင္မ်ား ျမင္ျခင္း၊ နွစ္ထပ္ျမင္ျခင္း တုိ႔လည္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ရုတ္တရက္ ခႏၶာကုိယ္ကုိ ဟန္ခ်က္ညီေအာင္ မထိ္န္းႏုိင္ေတာ့ျခင္း၊ ပ်ိဳ႕အန္ျခင္း၊ ဖ်ားျခင္း၊ ၾကိဳ႕ထုိးျခင္း၊ ျမိဳခ်ရ ခက္ခဲျခင္း တုိ႕ကိုလည္းေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။
ရုတ္တရက္ အေၾကာင္းျပခ်က္မရွိဘဲ ျပင္းထန္စြာ ေခါင္းကုိက္ျခင္း ျဖစ္ကာ သတိလစ္သြားျခင္းဟာ ဦးေနွာက္ထဲ ေသြးယုိျခင္းေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
လမ္းေလွ်ာက္ရခက္ခဲျခင္း- လမ္းေလွ်ာက္ေနစဥ္ မၾကာခဏ ခလုတ္တုိက္ျခင္း၊ မူးေ၀ျခင္း၊ ဟန္ခ်က္ပ်က္ျခင္း၊ သတိလစ္ျခင္း စသည္တုိ႕လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
ရုတ္တရက္ သတိလစ္၍ လဲက်သြားျခင္း ဟာလည္း ေလျဖတ္ျခင္း ရဲ႕ လကၡဏာတစ္ခုပါပဲ။
အထက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့အထဲမွာမပါ၀င္တဲ့ အျခားေသာလကၡဏာေတြလည္းရွိႏုိင္ပါေသးတယ္။ တကယ္လို႔ကိုယ့္ဆီမွာ ေရာဂါလကၡဏာတစ္ခုခုမ်ားရွိေနမလားဆိုျပီး စိုးရိမ္ေနမယ္ဆိုရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္သင့္ပါတယ္။

ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဆရာ၀န္နဲ႔ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုသင့္သလဲ

သင့္ဆီမွာ အထက္ေဖာ္ျပပါ ေရာဂါလကၡဏာေတြထဲက တစ္ခုခုမ်ားရွိေနမယ္ဆိုရင္ ဒါမွမဟုတ္ ေမးခြန္းတစ္ခုခုရွိေနမယ္ဆိုရင္ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးပါ။ ေလျဖတ္ျခင္းဟာ အေရးေပၚ အေျခအေန တစ္ခုပါ။ ခ်က္ခ်င္းကုသဖုိ႕လုိအပ္ပါတယ္။ ေစာေစာကုသပါက ဦးေႏွာက္ ထိခုိက္မွဳ ေလ်ာ့နည္းျပီး ေနာက္ဆက္တဲြ ဆုိးက်ဳိးလည္း နည္းႏုိင္ပါတယ္။

အေၾကာင္းရင္းမ်ား

Stroke (ေလျဖတ္ျခင္း) ကိုဘာေတြကျဖစ္ေစသလဲ

ေသြးလႊတ္ေၾကာ ပိတ္လွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေသြးေၾကာေပါက္ ျခင္း/ေသြးယုိျခင္းေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေလျဖတ္ျခင္းျဖစ္ရပါတယ္။ ေခတၳ ဦးေႏွာက္သုိ႔ ေသြးစီးဆင္းမွဳ နည္းသြားေသာ အေျခအေနကုိ ေတာ့ Transient ischemic attack\TIA လုိ႔ေခၚပါတယ္။
ေသြးလႊတ္ေၾကာ ပိတ္ေသာေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္း
ဦးေႏွာက္သုိ႔ စီးဆင္းေသာ ေသြးလႊတ္ေၾကာမ်ာ ပိတ္ျခင္း၊ က်ဥ္းျခင္း၊ ေသြးအေရာက္ အလြန္နည္းျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အျဖစ္အမ်ားဆုံးမ်ားမွာ

-Thrombotic stroke- ဦးေႏွာက္ထဲတြင္ စီးဆင္းေသာ ေသြးလႊတ္ေၾကာ တစ္ခုခုတြင္ ေသြးခဲပိတ္ဆုိ႔၍ ျဖစ္ေသာ ေလျဖတ္ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ပိတ္ဆုိ႔ေသာ အရာမွာ အဆီမ်ားစုျပဳံျခင္းလည္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္၊ ထုိအေျခအေနမ်ိဳးတြင္ ေသြးစီးဆင္းမွဳေလ်ာ့နည္းျပီး atherosclerosis ဟုေခၚပါတယ္။
-Embolic stroke- ေသြးခဲသုိ႔မဟုတ္ ပိတ္ဆုိ႔ေသာအရာသည္ ဦးေႏွာက္ထဲရွိေသြးေၾကာတြင္မဟုတ္ဘဲ အမ်ားအားျဖင့္ ႏွလုံးထဲတြင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေအာက္ခံ ႏွလုံးေရာဂါ တစ္ခုခု ေၾကာင့္ ထုိေသြးခဲ ရုတ္တရက္ ျပဳတ္ထြက္ကာ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာထဲ သြားပိတ္ျခင္းျဖင့္ ေလျဖတ္ျခင္းကုိ ျဖစ္ေစျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ထုိေသြးခဲကုိ embolus ဟုေခၚပါတယ္။
Hemorrhagic stroke- ဦးေႏွာက္ထဲရွိ ေသြးေၾကာ တစ္ခုခု ေသြးယုိျခင္း၊ ေပါက္ျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးအလြန္တုိးျခင္း၊ ေသြးခဲေပ်ာ္ေဆးမ်ားေသာက္ေနရျခင္း၊ ေသြးေၾကာနံရံမ်ားတြင္ အားေပ်ာ့ေသာ ေနရာေလးမ်ားရွိျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေမြးရာပါ အလြန္ပါးေသာ ေသြးေၾကာမ်ား ေပါက္ျခင္းေၾကာင့္ လည္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သုို႔ေသာ္ ရွားပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ေသြးယုိျခင္း အမ်ိဳးအစားမ်ားမွာ
  • Intracerebral hemorrhage- ဦးေႏွာက္ထဲရွိ ေသြးေၾကာေပါက္ကာ ေဘးရွိ ဦးေႏွာက္တစ္ရွဴးမ်ား ေသြးမ်ား၀င္ေရာက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္မ်ားမွ လုိအပ္ေသာ ေအာက္ဆီဂ်င္ႏွင့္ အာဟာရရရွိမွဳ နည္းသြားပါတယ္။ ေသြးတုိးျခင္း၊ ဦးေခါင္းပုိင္းထိခုိက္ျခင္း၊ ေသြးေၾကာမ်ား ပုံမွန္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါျဖစ္ျခင္း၊ ေသြးၾကဲေဆးမ်ား သုံးစြဲေနျခင္း စသည္တုိ႔ေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ေသြးယုိတတ္ပါတယ္။
  • Subarachnoid hemorrhage- ဦးေႏွာက္ ၏မ်က္ႏွာျပင္ေပၚ သို႔မဟုတ္ မ်က္ႏွာျပင္အနီးရွိ ေသြးလႊတ္ေၾကာတစ္ခု ေပါက္ျခင္းျဖင့္ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ ဦးေခါင္းခံြၾကားေနရာထဲသုိ႔ ေသြးမ်ား၀င္သြားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ရုတ္တရက္ ျပင္းထန္စြာ ေခါင္းကုိက္ျခင္းကုိ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ထုိေသြးေၾကာေပါက္ျခင္းမွာ ေသြးေၾကာတြင္ ေသးငယ္၍ ဘယ္ရီသီးပုံစံ အိတ္ကေလးျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိအေျခအေနကို aneurysm ဟုေခၚပါတယ္။ ထုိသုိ႔ ေသြးေၾကာေပါက္ျပီးပါက ဦးေႏွာက္ထဲရွိ ေသြးေၾကာမ်ားမွာ က်ယ္ျပီး ျပန္က်ဥ္းကာ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္မ်ား ဆီသုိ႔ေသြးေရာက္ရွိမွဳ ေလ်ာ့နည္းသြားပါတယ္။
  • Transient ischemic attack ဟာ ေလျဖတ္ျခင္းအေသးစားျဖစ္ျပီး လကၡဏာမ်ားဟာ ေလျဖတ္ျခင္းႏွင့္ ဆင္တူပါတယ္။ ဦးေႏွာက္သုိ႔ ေခတၱ ၅ မိနစ္ခန္႔ ေသြးစီးဆင္းမွဳ ေလ်ာ့နည္းသြားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေလျဖတ္ျခင္းကဲ့သုိ႔ပဲ ဦးေႏွာက္သုိ႔ စီးဆင္းေသာ ေသြးေၾကာတြင္ ေသြးခဲ ပိတ္ဆုိ႔ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ ပိတ္ဆုိ႔ျခင္းဟာ ေခတၱခဏ သာျဖစ္ပါတယ္။
  • ( ေရးသားသူ Dr. Thiha Phyo Myint ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Kaung Thar)

Stroke (ေလျဖတ္ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ား)

ေလျဖတ္ျခင္း ျဖစ္ပြားႏုိင္ေခ်ကိုျမင့္ေစတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္
-အ၀လြန္ျခင္း
-ကုိယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳနည္းျခင္း
-အရက္ လြန္စြာ ေသာက္သုံးျခင္း
-မူးယစ္ေဆးမ်ား သုံးစဲြျခင္း
-ေသြးတုိးေရာဂါရွိျခင္း- ေသြးေပါင္ ၁၂၀/၈၀ အထက္ျမင့္ပါက ေလျဖတ္ျခင္းျဖစ္ႏုိင္ေခ်ကို စတင္ ျမင့္တက္ေစပါတယ္။ ဆရာ၀န္က မည္သည့္အသက္အရြယ္တြင္ ေသြးေပါင္ မည္မွ်ရွိသင့္ေၾကာင္း ဆုံးျဖတ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။
-ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း ႏွင့္ ေဆးလိပ္ေငြ႕မၾကာခဏ ရွဴရျခင္း
-ေသြးထဲ အဆီဓါတ္မ်ားျခင္း
-ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိျခင္း
-Obstructive sleep apnea- ညဘက္ အိပ္ေပ်ာ္စဥ္ ေသြးထဲ ေအာက္ဆီဂ်င္ ပမာဏ ေလ်ာ့နည္းျခင္း -ႏွလုံးႏွင့္ ေသြးေၾကာ ဆုိင္ရာ ေရာဂါမ်ား ရွိျခင္း- ႏွလုံးအားနည္းျခင္း၊ ေမြးရာပါႏွလုံး ေရာဂါ၊ နွလုံးခုန္ႏွဳန္း ပုံမမွန္ျခင္း၊ ပုိး၀င္ျခင္;
-မိသားစု၀င္ထဲတြင္ ေလျဖတ္ေရာဂါ၊ ႏွလုံးေရာဂါ သုိ႔ transient ischemic attack ျဖစ္ဖူးျခင္း
-အသက္ ၅၅ ႏွစ္ႏွင့္ အထက္ျဖစ္ျခင္း
-အာဖရိကန္ ႏွင့္ အေမရိကန္လူမ်ိဳးမ်ားတြင္ ေလျဖတ္ျခင္း ပုိမုိျဖစ္ျခင္း
-ေလျဖတ္ျခင္းဟာ အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ ပုိမုိ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ အသက္ပုိမုိၾကီးမွသာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
-အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ သေႏၶတားေဆးမ်ား သုိ႔မဟုတ္ ေဟာ္မုန္းပါေသာေဆးမ်ား သုံးစဲြျခင္း။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ျခင္း။ မီးဖြားျခင္း။
အထက္ပါျဖစ္ပြားႏိုင္ေခ်မ်ား မရိွျခင္းေၾကာင့္ သင့္မွာ ့health condition မျဖစ္ဘူးလုိ႕ ေျပာလို႕မရႏိုင္ပါဘူး။ ဒီအခ်က္လက္မ်ားဟာ မွီျငမ္းၾကည္႕ရႈဖို႕အတြက္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အေသးစိတ္သိရိွလိုပါက ဆရာ၀န္ႏွင့္ တိုင္ပင္ ေဆြးေႏြးဖုိ႕ လိုအပ္ပါတယ္။

ေရာဂါအေျဖရွာျခင္းႏွင့္ ကုသမႈ

ယခုေဖာ္ျပထားေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေဆးပညာအၾကံေပးမႈေနရာတြင္ အစားထိုးရန္မသင့္ေတာ္ပါ။ ပိုမိုေသာအခ်က္အလက္မ်ားရရွိရန္အတြက္ ဆရာ၀န္ႏွင့္ အျမဲတမ္းတုိင္ပင္ပါ.

Stroke (ေလျဖတ္ျခင္း) ကို ဘယ္လိုအတည္ျပဳပါသလဲ

အေရးေပၚခန္းထဲတြင္ စမ္းသပ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
-ပထမဆုံးျပဳလုပ္တာကေတာ့ CT\ ကြန္ျပဴတာ ဓါတ္မွန္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိဓါတ္မွန္ျဖင့္ ဦးေႏွာက္ထဲ ေသြးယုိမွဳကုိ သိျမင္ႏုိင္ပါတယ္။ ေသြးေၾကာပိတ္ျခင္းေၾကာင့္လား၊ ေသြးေၾကာေပါက္ျခင္းေၾကာင့္လား ကိုလည္း ခဲြျခားသိႏုိင္ပါတယ္။
-MRI \သံလုိ္က္ဓါတ္မွန္ ကုိလည္း CT အစား အသုံးျပဳႏုိင္ပါတယ္။
-ေသြးေၾကာပိတ္ျခင္းေၾကာင့္ ေလျဖတ္ပါက ECG\EKG ကုိ ႏွလုံးအတြက္ စစ္ေဆးရပါတယ္။
-ေအာက္ပါတုိ႔ကို ေသြးေဖါက္စစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ ေလျဖတ္ျခင္းႏွင့္ ဆင္တူတဲ့ အျခားေရာဂါမ်ား ကုိ သိရွိႏုိင္ျပီး ေလျဖတ္ျခင္းေသခ်ာပါက မည္သည့္ ကုသမွဳကို ေပးႏုိုင္မည္ကို ပါသိႏုိင္ပါတယ္။
  • Complete blood count
  • ေသြးထဲရွိ သၾကားဓါတ္
  • Electrolytes
  • အသည္းႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္စြမ္း
  • Prothrombin time and INR( ေသြးခဲရန္ အခ်ိန္မည္မွ် ၾကာမည္ကို စစ္ေဆးျခင္း)
ေနာက္ပုိင္းတြင္ ႏွလုံးေသြးေၾကာပါ က်ဥ္းမက်ဥ္း စစ္ေဆးရန္
-Carotid ultrasound\Doppler scan
-သံလု္ိက္ ဓါတ္မွန္ Magnetic resonance angiogram
-ကြန္ျပဴတာ ဓါတ္မွန္ CT angiogram
-ဆရာ၀န္မွ ေလျဖတ္ျခင္းဟာ ႏွလုံးထဲက ျပသနာေၾကာင့္ဟု သံသယျဖစ္ပါက Echocardiogram or Holter monitorin or telemetry test ကုိျပဳလုပ္ရႏုိင္ပါတယ္။ ႏွလုံးေသြးေၾကာ ေရာဂါ တစ္ခုခု ေၾကာင့္ လည္းေလျဖတ္ျခင္းအျဖစ္မ်ား ပါတယ္။

Stroke (ေလျဖတ္ျခင္း) ကို ဘယ္္လိုကုသပါသလဲ??

ေသြးေၾကာပိတ္ျခင္းေၾကာင့္လား၊ ေသြးေၾကာေပါက္ျခင္းေၾကာင့္လား အေပၚ မူတည္ပါတယ္။

Ischemic stroke(ေသြးေၾကာ ပိတ္ျခင္း)
ဦးေႏွာက္သုိ႔ ေသြးလွ်င္ျမန္စြာ ျပန္ရႏုိင္ရန္
-ေလျဖတ္ျပီး ၃ နာရီအတြင္း ေသြးခဲေဖ်ာ္ေဆးကုိ ေသြးျပန္ေၾကာမွ တစ္ဆင့္ ေပးပါတယ္။ ပုိျမန္ႏိုင္လွ်င္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ အသက္ရွင္ႏုိင္ေခ်ကို ျမင့္တက္ေစျပီး ေနာက္ဆက္တဲြ ဆုိးက်ိဳးမ်ားကို ေလ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။
  • Aspirin – ေနာက္ထပ္ ေလျဖတ္ျခင္း ထပ္မျဖစ္ရန္ အေရးေပၚ ခန္းထဲတြင္ ခ်က္ခ်င္းေပးေသာ ေဆးျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ေသြးခဲျခင္းကုိ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
  • Tissue plasminogen activator(TPA) ကုိလက္ေမာင္း ေသြးျပန္ေၾကာမွ တစ္ဆင့္ ထုိးသြင္းျခင္း- ေလျဖတ္ျပီး ၄ နာရီခဲြ အတြင္းေပးရေသာ ကုသနည္းျဖစ္ပါတယ္။ ေလျဖတ္ျခင္းကုိ ျဖစ္ေစတဲ့ ေသြးခဲကို ေပ်ာ္ေစပါတယ္။ ျမန္ျမန္ျပန္ သက္သာေစပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ထဲတြင္ မည္သည့္ေသြးယုိစိမ့္ျခင္းမွ မရွိပါမွ အသုံးျပဳရေသာ နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။

-အေရးေပၚ ကုသနည္းမ်ား
ေသးငယ္ ရွည္လ်ားေသာ ပုိက္ေပ်ာ့ တစ္ခုကုိ ေပါင္ရွိ ေသြးလႊတ္ေၾကာမွ တစ္ဆင့္ ဦးေႏွာက္ေသြးေေၾကာပိတ္ေသာ ေနရာထိထည့္သြင္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ထုိပုိက္တြင္ ေသြးခဲေဖ်ာ္ရန္္ ကိရိယာေလးပါ သြားပါတယ္။

-အျခားနည္းလမ္းမ်ား
  • ဆရာ၀န္မွ အဆီမ်ားျဖင့္ ပိတ္ဆုိ႔ေနေသာ ေသြးလႊတ္ေၾကာကို ဖြင့္ခ်ျခင္း
  • Carotid endarterectomy – ခဲြစိပ္ဆရာ၀န္မွ လည္ပင္း၏ တစ္ဘက္တစ္ခ်က္ရွိ ေသြးလႊတ္ေၾကာမ်ားထဲမွ ပိတ္ဆုိ႔ေနေသာ အရာမ်ားကုိ ဖယ္ထုတ္ျခင္း။ ေနာက္ထပ္ ေလျဖတ္ျခင္း ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ကို ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ ႏွလုံးေရာဂါ ရွိေသာ သူမ်ားတြင္ လုပ္ရန္ မသင့္ေတာ္ပါ။
  • Angioplasty and stents- ထိပ္တြင္ ေဘာလုံးေလးပါေသာကိရိယာကုိ ေပါင္ျခံ ေသြးလႊတ္ေၾကာမွ တစ္ဆင့္ လည္ပင္းေသြးလႊတ္ေၾကာမ်ား အထိထုိးသြင္းကာ ထုိ ေဘာလုံးေလးကို ခ်ဲ႕ျခင္းျဖင့္ ေသြးေၾကာခ်ဲ႕ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ထုိ႔ေနာက္ stent ကုိထည့္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေသြးေၾကာေပါက္ျခင္းေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္း
အေရးၾကီး ဆုံးမွာ ေသြးတိတ္ေအာင္ထိန္းရန္ ႏွင့္ ဦးေႏွာက္ ထဲေသြးတုိးျခင္း ေလွ်ာ့ခ်ရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ထပ္မျဖစ္ေစရန္ ခဲြစိပ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါတယ္။
  • Warfarin and clopidogrel ကဲ့သုိ႔ ေသြးခဲေပ်ာ္ေဆးမ်ား သုံးေနပါက ေသြးၾကဲျခင္းကုိ ခုခံရန္ ေဆး သို႔မဟုတ္ ေသြးပစၥည္းမ်ား အေၾကာထဲသြင္း ရႏုိင္ပါတယ္။ ထုိ႔ျပင္ ဦးေႏွာက္တြင္း ေသြးတုိးမွဳကို ေလ်ာ့နည္းေစရန္၊ တက္ျခင္းကုိ ကာကြယ္ရန္ ေဆးမ်ားလည္း အသုံးျပဳရႏုိင္ ပါတယ္။
-ေသြးတိတ္ပါက ဂရုစုိက္ ေထာက္ပံ့မွဳမ်ား လုိအပ္ပါတယ္။ ေသြးယုိေသာ ေနရာ ၾကီးပါက ေသြးတိတ္ရန္၊ ဦးေႏွာက္တြင္း ေသြးမတုိးေစရန္ ခဲြစိပ္ျခင္းကုိ ျပဳလုပ္ရႏုိင္ပါတယ္။
ခဲြစိပ္ကုသနည္းမ်ားကုိ ေသြးေၾကာပုံမမွန္ျခင္း အေျခအေနမ်ားျဖစ္တဲ့ aneurysm or arteriovenous malformation တုိ႔တြင္ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။
  • Surgical clipping- ခဲြစိပ္ကာ ေသြးယုိေနေသာ ေသြးေၾကာေနရာကုိ Clip ေသးေသးျဖင့္ ညွပ္ျခင္း
  • Coiling( endovascular embolization) – ေသးငယ္ ရွည္လ်ားေသာ ပုိက္ေပ်ာ့ တစ္ခုကုိ ေပါင္ရွိ ေသြးလႊတ္ေၾကာမွ တစ္ဆင့္ ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာေပါက္ေသာ ေနရာထိထည့္သြင္းကာ ဓါတ္မွန္သုံး၍ အေပါက္ကုိ coil ျဖင့္ျဖည့္ျခင္း
  • Surgical AVM removal- ေသြးေၾကာေပါက္၍ ေလျဖတ္သြားေသာ ဦးေႏွာက္ေနရာ ေသးငယ္ပါက/အေပၚယံသာျဖစ္ပါက ခဲြစိပ္ ဖယ္ထုတ္နည္းကုိသုံးပါတယ္။
  • Intracranial bypass- ဦးေႏွာက္တြင္း ေသြးေၾကာကို ခဲြစိပ္၍ bypass လုပ္ျခင္း
  • Stereotactic radiosurgery- ပုိမုိ္ေကာင္းမြန္ အဆင့္ျမင့္တဲ့၊ အနည္းငယ္သာ ခဲြစိပ္ရန္လုိတဲ့ နည္းလမ္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးေၾကာပုံမမွန္ျခင္းမ်ား ကုိ ကုသျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

နာတာရွည္ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာေရာဂါ (CVI)

နာတာရွည္ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာေရာဂါ (CVI) ဆိုတာ

ေျခေထာက္မွာရွိတဲ့ ေသြးျပန္ေၾကာရဲ႕ အဆို႔ရွင္က ေကာင္းေကာင္း အလုပ္မလုပ္နိုင္တာေၾကာင့္ ႏွလံုးဆီေသြးျပန္ပို႔တဲ့ အခါ ေသြးေတြ ဘက္ျပန္စီးဆင္းမႈျဖစ္ျပီး ေသြးျပန္ေၾကာထဲမွာ ေသြးေတြစုသြားတဲ့အေျခအေနမ်ိဳးပါ။ အေပၚယံအေရျပားေအာက္ဘက္မွာ ေသြးေတြစုေနတာမ်ိဳး ေသြးေၾကာေတြထံုးေနတာမ်ိဳးေတြ႔ရႏိုင္ပါတယ္။ ေျခေထာက္ေအာက္ဘက္ပိုင္းမွာေတြ႔ရမ်ားေပမယ့္ ဒီေဝဒနာက ခႏၶာကိုယ္မွာ ရွိတဲ့ ေသြးျပန္ေၾကာေတြ တိုင္းမွာ ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။
ဒီေဝဒနာခံစားရတဲ့အခါ ျမန္ႏိုင္သမွ်ျမန္ျမန္ကုသမႈခံယူဖို႔လိုအပ္မွာပါ။ ကုသမႈျမန္ျမန္ခံယူႏိုင္မွာ ကုထံုးကထိေရာက္မႈရွိျပီး သက္သာေပ်ာက္ ကင္းဖို႔ အခြင့္အလမ္းမ်ား တာေၾကာင့္ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ကို ျမန္ျမန္သိရွိဖို႔လိုအပ္ပါမယ္။ ဒီေတာ့ နာတာရွည္ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာေရာဂါ CVI ေရာဂါခံစား ရရင္ဘယ္လို လကၡဏာေတြျဖစ္နိုင္လဲဆိုတာကို ဆက္ၾကည့္လိုက္ရေအာင္ေနာ္။

ဒီလိုလကၡဏာေတြခံစားရႏိုင္ပါတယ္

  • ေျခေထာက္ေတြထဲက နာက်င္ေနျခင္း
  • ေျခေထာက္ေလးလံျခင္း (အထူးသျဖင့္ တစ္ေနကုန္ အလုပ္လုပ္ျပီးေနာက္)
  • ေျခေထာက္ေဖာေရာင္ျခင္း
  • ေျခေထာက္အပ္စူးသလို  ခံစားရျခင္း (သို႔မဟုတ္) ထံုက်ဉ္ျခင္း
  • ၾကြက္တက္ျခင္း (အထူးသျဖင့္ ညပိုင္းတြင္)
  • ေျခေထာက္ယားယံျခင္း၊ ေနရခက္ျခင္း

ဒီအခ်က္ေတြေၾကာင့္ ေရာဂါခံစားရႏိုင္ပါတယ္

ဘယ္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မဆို နာတာရွည္ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာေရာဂါ (CVI) ကိုခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလူေတြကခံစားရႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားေနပါတယ္။

ေစာစီးစြာမကုသလွ်င္ ၿဖစ္လာႏုိင္တဲ႔ ေနာက္ဆက္တြဲဆုိးက်ုိးေတြက 

(၁) ေျခေထာက္ေလးလံျခင္း၊ နာျခင္း၊ ၾကြက္တက္ျခင္း
(ပင့္ကူမွ်င္ေသြးေၾကာထံုး
(ေကာက္ေကြးၾကီးမားေသာ ေသြးေၾကာထံု
(ေဖာေရာင္ျခင္း
(ေျခေထာက္အညိဳအမဲစြဲျခင္း
() အနာက်က္ေသာ ေျခေထာက္အနာ
() အနာမက်က္ေသာ ဆိုးရြားသည့္ေသြးျပန္ေၾကာအနာ 

ေရာဂါခံစားေနရတာကို ဒီလိုနည္းနဲ႔ စစ္ေဆးသိရွိႏိုင္ပါတယ္

ဆရာဝန္ကိုသြားေရာက္ျပသတဲ့အခါ ဆရာဝန္က ဘာေရာဂါေတြခံစားခဲ့ရဖူးလဲဆိုတာကို စစ္ေဆးပါမယ္။ ဒီလိုစစ္ေဆးတာက နာတာရွည္ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာေရာဂါ CVI ေရာဂါလကၡဏာေတြကို ခံစားေနခဲ့ရတဲ့ ကာလအတိုင္းအတာကို သိရွိႏိုင္ေစဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ေျခေထာက္ေရာင္ရမ္းေနလား၊ အေရျပားအေရာင္ေျပာင္းေနလား၊ ေသြးေၾကာထဲမွာ ေသြးခဲတာမ်ိဳးရွိလား ။ ေျခေထာက္မွာ အနာတစ္ခုခုရွိလားဆိုတာေတြကို စစ္ေဆးပါလိမ့္မယ္။
Duplex ultrasound (အသံလိႈင္းသံုးရွာေဖြျခင္း)
ေသြးျပန္ေၾကာတြင္းရွိေသြးမ်ားရဲ႕ စီးဆင္းႏႈန္း နဲ႔ ဦးတည္ခ်က္ ကုိ စမ္းသပ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးေတြက ဘက္မွားစီးဆင္းေနလားဆိုတာကို ဆန္းစစ္နိုင္ေစဖို႔အတြက္ ဒီနည္းကို အသံုးျပဳတာပါ။ ဒီစစ္ေဆးမႈက အသက္အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အဆုတ္ထဲမွာေသြးခဲေနတာလိုမ်ိဳးျပင္းထန္တဲ့ေရာဂါအေျခအေနေတြကို စမ္းသပ္ေဖာ္ထုတ္ရာမွာ အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။
စစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္စဥ္အတြင္းမွာ ကြ်မ္းက်င္ပညာရွင္က သင့္အေရျပား ေပၚတြင္ gel တစ္မ်ိဳးသုတ္လိမ္းပါမယ္။ ျပီးရင္ေတာ့ေသးငယ္ေသာ ကိရိယာေလးကို အေရျပားေပၚေထာက္ျပီး စစ္ေဆးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိရိယာက အသံလိႈင္းေတြကိုအသံုးျပဳျပီး ေသြးစီးဆင္းမႈ ပုံရိပ္ေတြကုို ကြန္ပ်ဴတာေပၚမွာ ျမင္ေတြ႕ေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ေဆးမႈလုပ္ဖို႔ မိနစ္ ၃၀ ကေန တစ္နာရီေလာက္အထိၾကာျမင့္ႏိုင္ပါတယ္။ ျပီးရင္ေတာ့ ပံုမွန္အတိုင္းလႈပ္ရွားမႈေတြလုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

အျခားစစ္ေဆးသိရွိႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းမ်ား

Magnetic Resonance Venogram (ေရဒီယိုအသံလိႈင္းသံုး ပံုရိပ္ေဖာ္စစ္ေဆးျခင္း)
CT Venogram (X-rays နဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာေဆာ့ဝဲလ္ကိုအသံုးျပဳျပီး ပံုရိပ္ေဖာ္စစ္ေဆးျခင္း)
Venogram ( X-rays နဲ႔ ပံုရိပ္ေဖာ္ေဆးရည္သံုး စစ္ေဆးျခင္း)

ဘယ္လိုသက္သာေအာင္လုပ္မလဲ

CVI ကိုကုသရာမွာ လူနာတစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ကုသမႈပံုစံခ်င္းကြဲျပားႏိုင္ပါတယ္။ ကုထံုးေတာ္ေတ္ာမ်ားမ်ားကေတာ့ ေရာင္ရမ္းမႈကို ေလ်ာ႔သြားေစဖို႔နဲ႔ ေသြးစီးဆင္းမႈပံုမွန္ျဖစ္လာေစဖို႔ ရည္ရြယ္တာပါ။
နာတာရွည္ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာေရာဂါ (CVI) ခံစားေနရ သူေတြအေနနဲ႔ ေန႔စဥ္ဘဝေနထိုင္မႈပံုစံကုိ အနည္းငယ္ေျပာင္း လဲေပးဖို႔လိုပါမယ္။ ေျခေထာက္ကို ခပ္ျမင့္ျမင့္ေလးထားေပး တာက ေဝဒနာခံစားရသူေတာ္ေတ္ာမ်ားမ်ားမွာ ေရာင္ရမ္းမႈကို ေလ်ာ႔ပါးသက္သာေစျပီး ေျခေထာက္ရဲ႕ ေသြးလည္ပတ္မႈကို ေကာင္းမြန္ေစႏိုင္ပါတယ္။ မၾကာခဏဆိုသလို ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ေပးတာ ကလည္း ေသြးလည္ပတ္မႈေကာင္းေစဖို႔ အေထာက္အကူျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေဝဒနာကျမန္ျမန္ကုသႏိုင္ေလေလ ထိခိုက္မႈနည္းျပီး ထိေရာက္မႈ ရွိေလေလပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမင္သာတဲ့လကၡဏာေတြေတြ႔ျမင္ရျပီဆိုတာနဲ႔ တတ္သိ နားလည္တဲ့သူေတြနဲ႔ျပသျပီး ထိေရာက္တဲ့ ကုသမႈခံယူဖို႔ေျပာပါရေစ။
 ( ေရးသားသူ Aye Thi Mon ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Thurein Hlaing Win)

Uric Acid မ်ားတဲ့ သူေတြ ဘာေတြ စားသင့္လဲ။

 Uric Acid မ်ားတဲ့ သူေတြ ဘာေတြ စားသင့္လဲ။ ဘာေတြ ေရွာင့္သင့္လဲ ကို ေျပာျပေပးခ်င္ပါတယ္။
သတိႏွင့္ စားသင့္သည့္အစားအစာမ်ား
1. ဝမ္းတြင္းကလီစာ – ဥပမာ – အသည္းအျမစ္၊ ႏွလံုး၊ ဦးေႏွာက္။
2. အနီေရာင္ရွိေသာ အသားမ်ား – ဥပမာ – အမဲသား၊ ဆိတ္သား။
3. ပင္လယ္စာ မ်ား၊ ငါးေသတၱာငါး
အစရွိတဲ့ အစားအစာ ေတြ ပာာ Purine လို႔ေခၚတဲ့ ဓါတ္တစ္မ်ိဳး အေျမာက္အျမားပါတဲ့ အတြက္ Uric Acid ကို ပိုမ်ားေစပါတယ္။
4. တစ္ေန႔ကို အသင့္ေသာက္ အခ်ိဳရည္ ၆ဘူး အထက္ေသာက္တဲ့ သူေတြ မွာ လည္း Uric Acid ေတြမ်ားေနပါတယ္။ အေၾကာင္းအရင္း ကေတာ့ အခ်ိဳရည္ ေတြ မွာပခတဲ့ သၾကားတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Fructose (ဖရက္တို႔စ္) ေၾကာင့္ပါ။
5. အရက္ အလြန္အကြ်ံေသာက္တာ ကိုလည္းေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။
6. ေကာ္ဖီ ကိုလည္း တစ္ေန႔ ၂-၃ ခြက္ထက္မပို သင့္ပါဘူး။
7. ပဲပုပ္ေစ့၊ ကုလားပဲ စတဲ့ ပဲေတြမွာေတာ့ purine ပါဝင္မွဳ႕ မ်ားတဲ့ အတြက္ အလြန္အကြ်ံ မစားမိဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
8.ဗီတာမင္စီ ႏွင့္ဒီ ပါဝင္ေသာ အားေဆးမ်ားကို တတ္ႏိုင္ သမွ်ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။ ဆီးေက်ာက္တည္တာ ကို ပိုဆိုးေစလို႔ပါ။
9. အသီးအရြက္ထဲ မွာဆိုရင္ ပာင္းႏုႏြယ္၊ ကၫြတ္၊ ပန္းေဂၚဖီ၊ မွိဳ ေတြကို အမ်ားႀကီးမစားသင့္ပါဘူး။
Purineပါဝင္မွဳ႕နည္းေသာအစားအစာမ်ား(စားသင့္ေသာ အစားအစာမ်ား)  
1. ေရမ်ားမ်ားေသာက္ေပးပါ။ ဒါမွ ေက်ာက္ကပ္က Uric Acid ေတြ ကို ဆီးနဲ႔ အတူ စြန္႔ထုတ္ေပးႏိုင္မွ ဆီးေက်ာက္တည္ တာကို ကာ ကြယ္ေပးႏိုင္ မွာပါ။ ထို႔အျပင္ ေသြးတြင္း Uric acid ပမာဏ ကို လည္းက်ေစပါတယ္။
2. အသီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က purine ဓါတ္ပါဝင္မွဳ႕နည္းတဲ့ အတြက္ စားသင့္ပါတယ္။
3. အဆီထုတ္ထားတဲ့ ႏို႔ေသာက္ေပးပါ။ ဒါေပမယ့္ ႏို႔ထဲ မွာ ဗီတာမင္ ဒီ (D) ထပ္ထည့္ထားတဲ့ ႏို႔ဆိုေရွာင္သင့္ပါတယ္။ ဆီးေက်ာက္တည္ တာပိုဆိုးေစ တတ္လို႔ပါ။
4. Cheese
5. ၾကက္ဥ
6. အေစ့အဆံမ်ား
7. ေပါင္မုန္႔၊ ထမင္း၊ အီတလီေခါက္ဆြဲ (Pasta, Spaghetti)