မိဘဘိုးဘြားေတြကို ဘယ္ေတာ့မွမေျပာသင့္တဲ့ စကား(၅)ခြန္း

လူေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ပဲေတာ္ေနေန သဘာဝတရားႀကီးရဲ႕ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ေတြကို လက္မခံခ်င္လို႔ မရပါဘူး။ ဒီလိုအရာေတြထဲမွာ ‘ဇရာ’ ဟာလညး္ တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္တယ္။ 

အသက္တျဖည္းျဖည္းႀကီးလာတဲ့အခါ မိဘဘိုးဘြားေတြမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ မ်ားလာမယ္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္းေတြက်လာမယ္။ 

ဒီအခါမွာ သားသမီးေတြအေနနဲ႔ အိုမင္းေနၿပီျဖစ္တဲ့ မိဘဘိုးဘြားေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ မေျပာသင့္တဲ့ စကား(၅)ခြန္းရွိပါတယ္။ 

(၁) ဒါေလးေတာင္မသိဘူးလား သားသမီးေတြအေနနဲ႔ တစ္ခါတေလ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုခုကို ေျပာေနတာျဖစ္ျဖစ္၊ လူတိုင္းနီးပါး နားလည္ေနတဲ့ အရာတစ္ခုခုကို ေျပာတဲ့
အခါျဖစ္ျဖစ္ မိဘဘိုးဘြားေတြက နားမလည္ႏိုင္ တတ္ၾကတဲ့အခ်ိန္ေတြရွိပါတယ္။ 
ဒီလိုအခ်ိန္မွာ “ဒါေလးေတာင္ မသိဘူးလား” ဆိုတဲ့ 
စကားမ်ိဳးကို လံုးဝမေျပာသင့္ပါဘူး။ သင္တို႔ရဲ႕ ျဖတ္သန္းႀကီးျပင္းလာတဲ့ အတိတ္ေတြ မိုးနဲ႔ေျမလို ကြာျခားတယ္ဆိုတာ သိထားပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလိုေျပာမယ့္အစား စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႔ နားလည္တဲ့ အထိ ေသေသခ်ာခာ် ရွင္းျပလုိက္ပါ။ 

(၂) လုပ္ျပန္ၿပီ တစ္ခါတေလ မိဘဘိုးဘြားေတြက ကိုယ္မလုပ္ခ်င္တဲ့ အရာတစ္ခုခုကို ခုိင္းတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဆံုးမစကားေျပာတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သင္မႀကိဳက္တဲ့အရာတစ္ခုခုကို လုပ္မိတဲ့အခါေတြမွာ “လုပ္ျပန္ၿပီ” ဆိုတဲ့စကားကို လံုးဝမေျပာသင့္ပါဘူး။ သင္က ေျပာၿပီး ေမ့သြားေပမယ့္ သူတို႔စိတ္ထဲမွာ အရမး္ဝမ္းနညး္ေစတဲ့ စကားျဖစ္ပါတယ္။ 

(၃) ဘာမွမလုပ္နဲ႔ ၿငိမ္ၿငိမ္ေလးေန အိုမင္းေနတဲ့ မိဘဘိုးဘြားေတြ တစ္ခုခုလုပ္ေနတဲ့ အခါမ်ိဳးေတြမွာ “ဘာမွမလုပ္နဲ႔ ၿငိမ္ၿငိမ္ေလးေန” ဆုိၿပီး မေျပာလိုက္ပါနဲ႔။ အိုမင္းေနတဲ့မိဘဘိုးဘြားေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ အသံုးမဝင္ေတာ့တဲ့ လူတစ္ေယာက္ျဖစ္သြားမွာ အေၾကာက္ဆံုးပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔လုပ္ႏိုင္တာေလး လုပ္ရတာကို ေပ်ာ္ေမြ႕ေနၾကတာျဖစ္တယ္။ သူတို႔လုပ္တာေတြက အဆင္ေျပခ်င္မွေျပမယ္၊ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကိုတားမယ့္အစား ကူၿပီးလုပ္ေပးလိုက္တာ ပိုမွန္ကန္တဲ့နည္းျဖစ္ပါတယ္။ 

(၄) ေျပာထားတယ္ေလ တစ္ခါတေလ သူတို႔ကို သင္ေျပာထားတဲ့အရာေတြကို ေမ့သြားတဲ့အခါေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲလိုအခ်ိန္မွာ “ေျပာထားတယ္ေလ” ဆိုတဲ့ စကားမ်ိဳး လံုးဝမေျပာသင့္ပါဘူး။ သူတို႔ရဲ႕မွတ္ဥာဏ္ေလးေတြဟာ အရင္လို မေကာင္းေတာ့ဘူး၊ တစ္ခါတေလ သူတို႔ေျပာခ်င္တဲ့စကားေတြကိုေတာင္ ေမ့သြားတတ္တယ္၊ သြားေနက်လမ္းေတြကိုေတာင္ မမွတ္မိေတာ့တဲ့ အခ်ိန္ေတြရွိတယ္ဆိုတာ သင္မသိလို႔ပါ။ 

(၅) စိတ္ပ်က္တယ္ ဒီစကားကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ဆိုးပါတယ္။ မိဘဘိုးဘြားေတြဟာ သင့္အတြက္ ဝန္ထုပ္တစ္ခုလို ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္မယ္၊ သင့္ကိုပင္ပန္းေအာင္လုပ္ေကာင္းလုပ္မယ္၊ ဒါေပမယ့္ “စိတ္ပ်က္တယ္” ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းမ်ိဳးကိုေတာ့ လံုးဝမေျပာသင့္ပါဘူး။ ဒီလိုအဓိပၸါယ္သက္ေရာက္တဲ့စကားေတြဟာ 
သူတို႔စိတ္ထဲမွာ အရမး္ကို နာက်င္သြားေစတဲ့အျပင္ စိတ္က်ေရာဂါေတာင္ဝင္လာေစႏိုင္တဲ့အထိ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ EmEm(Shwemom)

ကင္ဆာကုထံုး ခံယူေနသူေတြ စားသင့္တဲ့အာဟာရ(၇) မ်ိဳး

ကင္ဆာကုထံုး ခံယူေနတဲ့ကာလအတြင္းမွာ အေရးၾကီးတာက ကုသေနတဲ့ေဆးဝါးေတြကို ခံနုိင္ရည္ရွိဖို႔၊ က်န္းမာအားျပည့္ေနဖို႔၊ သက္ေတာင့္သက္သာရွိဖို႔၊ တျခားေရာဂါေတြကင္းဖို ႔(ကိုယ္ခံအားေကာင္းဖို႔)ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွ ကုထံုးရဲ႕
ထိေရာက္မႈကို အျပည့္အဝရရွိနုိင္္မွာပါ။ကင္ဆာကုထံုးေတြ ခံယူေနတဲ့အခ်ိန္ ဒါေလးေတြ စားလို႔ သင့္ေတာ္နုိင္ပါတယ္။ 

(၁) မုန္လာဥနီ (ကုထံုး ပိုထိေရာက္ေစဖို႔) ကင္ဆာလူနာေတြအတြက္ အၾကံျပဳၾကတဲ့ စားေသာက္မႈ ပံုစံတိုင္းမွာ မုန္လာဥနီပါဝင္ေလ့ရွိပါတယ္။ မုန္လာဥနီ၊ တရုတ္နံနံတို႔မွာပါတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းတခ်ိဳ႕က ကင္ဆာကုထံုးကိုအေႏွာင့္အယွက္ေပးနုိင္တဲ့အရာေတြ၊ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို တားဆီးေပးျပီး ဓာတုကုထံုးကို ထိေရာက္မႈပိုရွိေအာင္ ေထာက္ပံ့ေပးနုိင္ပါတယ္လို႔ နယူးဇီလန္သုေတသနက ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ 
ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီဓာတ္စာကို မၾကာခဏစားေပးရင္ ကုထံုးကို ရလဒ္ပိုေကာင္းေစနိုင္တယ္လို႔ သုေတသီေတြက ဆုိပါတယ္။ 

(၂) ငွက္ေပ်ာသီး (ဝမ္းပ်က္ျခင္းကို ကုသဖို႔) 
ဆန္၊ငွက္ေပ်ာသီး၊ အပူေပးထားတဲ့ပန္းသီး (ပန္းသီး အဆီအႏွစ္) နဲ႔ေပါင္မုန္႔မီးကင္ ဆိိုတဲ့အတြဲအစပ္က ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာျခင္းအတြက္ဓာတ္စာပါ။ 
ကင္ဆာကုထံုးေၾကာင့္ ဝမ္းပ်က္ျခင္းကို သက္သာေစနိုင္ျပီး ဝမ္းကိုခဲေစပါတယ္။ အဆီမ်ားတဲ့အစားအစာေတြ၊ အသီးအႏွံေတြက ဝမ္းပ်က္ျခင္းကိုပိုဆိုးေစနိုင္ပါတယ္။ 

(၃) ဂ်ံဳၾကမ္းနဲ႔လုပ္တဲ့ စားစရာေတြ (ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းကို ကာကြယ္ဖို႔) ဝမ္းခ်ဳပ္ေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ ဂ်ံဳၾကမ္းေပါင္မုန္႔၊ ေကြကာ၊ သစ္သီးေျခာက္၊ ပဲ စတဲ့ ေပ်ာ္ဝင္အမွ်င္ဓာတ္ေတြၾကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာေတြစားေပးပါ။ ဒီႏွစ္ခ်က္က အစာေျခစနစ္အတြက္ တကယ္အေထာက္အကူေပးပါတယ္။ 
The National Cancer Institute (NCI) ရဲ႕အၾကံျပဳခ်က္အရ ကင္ဆာကုထံုးခံယူေနတဲ့သူေတြဟာ တစ္ေန႔ကို အရည္ပမာဏ ၈ ခြက္ကေန ၁၂ ခြက္အထိ ရွိသင့္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ 

(၄) ၾကက္ဥပူတင္း (ပါးစပ္အနာျဖစ္ခဲ့ရင္)
 ေဆးျပင္းလို႔ ပါးစပ္မွာအနာေတြျဖစ္လာခဲ့ရင္ အစာေပ်ာ့ေပ်ာ့စားဖို႔လိုလာမွာေပါ့။ ပူတင္း၊ဆန္ျပဳတ္၊ စြပ္ျပဳတ္တို႔လို အာဟာရျပည့္ျပီး စားရလြယ္တာေတြကို စားလို႔ရပါတယ္။ ၾကက္ဥပူတင္းဆိုရင္ ႏြားႏို႔၊ ၾကက္ဥ၊သၾကားေလးပဲပါတာဆိုေတာ့ အာဟာရအတြက္ ပူစရာသိပ္မလိုတဲ့ သေရစာပါ။ အစာမာတာေတြနဲ႔ အပူအစပ္ေတြကို ေရွာင္ပါ။ 

(၅) ၾကက္သြန္ျဖဴ/နီ (ကိုယ္ခံအားျမွင့္တင္ဖို႔) 
ကင္ဆာလူနာေတြရဲ႕ ဓာတ္စာေတြထဲမွာ ၾကက္သြန္နီနဲ႔ၾကက္သြန္ျဖဴ အျမဲပါဝင္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ဟင္းလ်ာေတြမွာေတာ့ ၾကက္သြန္ျဖဴနီကို အျမဲထည့္ေလ့ရွိတာမို႔ အနည္းအက်ဥ္းေတာ့ရနုိင္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္ေတြကို အစိမ္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ခ်က္ျပဳတ္ထားတာျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔မွာပါဝင္တဲ့ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေတြေၾကာင့္ ကင္ဆာကိုကူညီတိုက္ဖ်က္ေပးနိူင္စြမ္းရွိပါတယ္။ 

ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းၾကြယ္ဝလိို႔ ကိုယ္ခံအားစနစ္ရဲ႕သဘာဝအေလ်ာက္ခုခံနိုင္စြမ္းကို ႏိႈးဆြကူညီေပးပါတယ္။ သုေတသနေတြအရ အနံ႔ျပင္းတဲ့ၾကက္သြန္နီေတြဟာ တခ်ိဳ႕ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကို ဆက္မပြားနိုင္ေအာင္ ဟန္႔တားေပးနုိင္တယ္လို႔ ေတြ႔ရွိထားပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ကင္ဆာကာကြယ္ကုသနိုင္စြမ္းရွိတဲ့ တျခားအသီးအရြက္ေတြနဲ႔ အတူေရာျပီးေၾကာ္ခ်က္တာပါပဲ။ 

(၆) အသား (ၾကြက္သားနဲ႔ ခြန္အားျဖည့္တင္းဖို႔) ကုထံုးခံယူရင္း ေလ်ာ့ပါးသြားတဲ့ခြန္အားေတြကိုျပန္လည္ျဖည့္တင္းျပီး ၾကြက္သားက်န္းမာေစဖို႔ အဆီိကင္းတဲ့ အသားဓာတ္ကို ပိုျပီးလိုအပ္တယ္လို႔ က်န္းမာေရးပညာရွင္ေတြက 
အၾကံျပဳပါတယ္။ ၾကက္ဥ၊ ၾကက္သား၊ တို႔ဖူး၊ ငါး စတဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြဆီက အသားဓာတ္ကို ေရြးခ်ယ္ပါ။ 
 ကင္ဆာေဝဒနာရွင္အမ်ားစုက အနီေရာင္အသားေတြကို သတၱဳအရသာလိုိလို ခံစားမိတတ္တာေၾကာင့္ ၾကက္သားပဲ ပိုျပီးသင့္ေတာ္ပါတယ္။ 

(၇) ဆယ္လီနီယမ္ၾကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာ 
(ကင္ဆာတိုက္ဖ်က္မႈ ကူညီဖို႔) 
Brazil nuts ၊ ပင္လယ္စာ၊ အုတ္ဂ်ံဳနဲ႔ ဆန္လံုးညိဳတို႔က ကင္ဆာတိိုက္ဖ်က္တဲ့သတၱဳဓာတ္ ဆယ္လီနီယမ္ၾကြယ္ဝတဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ Journal of Biological Chemistry မွာေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ သုေတသနအရ ဆယ္လီနီယမ္ျဒပ္ေပါင္းေတြက ကိုယ္ခံအားစနစ္ကို ျမွင့္တင္ေပးျပီး ေသြးကင္ဆာနဲ႔ မွဲ႔ကင္ဆာတို႔လို ကင္ဆာတခ်ိဳ႕ကို ကုသရာမွာအေထာက္အကူေပးပါတယ္။ 

ဒါေပမယ့္ အခြံမာငါးနဲ႔ ငါးအစိမ္းစားတာကိုေတာ့ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ အစားအေသာက္ကေနရတဲ့ ေရာဂါေတြက ကုထံုးကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးနိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အျမဲတမ္းက်က္ေအာင္ ခ်က္ျပဳတ္ျပီးမွ စားသင့္ပါတယ္။ အစာစားခ်င္စိတ္မရွိျခင္းကို သက္သာေစဖို႔ အစာစားခ်င္စိတ္မရွိတာက ကင္ဆာကုထံုးရဲ႕ အျဖစ္မ်ားတဲ့ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒါေပမယ့္ တစ္ေန႔သံုးနပ္ စားျဖစ္ဖို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အတင္းတြန္းအားေပးတာထက္ တစ္ေန႔လံုးစာမွာ အာဟာရျပည့္ျပီးခြန္အားရွိေနေစမယ့္ ပမာဏနည္းနည္းနဲ႔ ၅ နပ္၊ ၆နပ္ေလာက္ခြဲစားတာက ပိုေကာင္းပါတယ္။ သံုးလုတ္ေလာက္ပဲ စားဝင္လည္း ရပ္ထားျပီး အခ်ိန္ျခားမွ နည္းနည္းထပ္စားတာမ်ိဳး အၾကိမ္ေရခြဲေပးရင္ အဆင္ေျပနုိင္ပါတယ္။

ငယ္ရြယ္ခ်ိန္ ရုတ္တရက္ေသဆံုးမႈအေၾကာင္းရင္းမ်ား

က်န္းမာသန္စြမ္းတဲ့ငယ္ရြယ္စဥ္အခ်ိန္မွာ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ရုတ္တရက္ ေသဆံုးမႈအေၾကာင္းအရင္းမ်ားဟာ ႏွလံုးနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ အမ်ားစုျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ေရာဂါေတြကေတာ့-

၁။ ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ား ထူထဲသည့္ ေရာဂါ (HCM) မ်ိဳးရိုးလိုက္တဲ့ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ျပီး ႏွလံုးရဲ႕ ၾကြက္သားေတြထူထဲေနပါတယ္။ 

ထူထဲေနတဲ့ ၾကြက္သားနံရံေတြက ႏွလံုးခုန္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးတဲ့ လွ်ပ္စီးပတ္လမ္းကို အေႏွာက္အယွက္ေပးတဲ့အတြက္ ႏွလံုးခုန္မမွန္ေတာ့တာေတြျဖစ္ျပီး ရုတ္တရက္ေသဆံုးႏုိင္ပါတယ္။ အားကစားသမားေတြနဲ႔ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈလုပ္သူေတြ ရုတ္တရက္ေသဆံုးမႈရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဒီေရာဂါေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါဟာ ရွိေနမွန္း မသိသာတတ္ပါဘူး။ 

၂။ ႏွလံုး ေသြးေၾကာမ်ား မူမမွန္သည့္အေျခအေန 
(Coronary artery abnormalities)  
တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ေမြးရာပါ ႏွလံုးေသြးေၾကာေတြ မူမမွန္တာမ်ိဳးျဖစ္ေနႏုိင္ပါတယ္။ အားကစားလုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီေသြးေၾကာေတြကို ဖိခံရတာေၾကာင့္ ႏွလံုးကိုေသြးမပို႔ႏုိင္ေတာ့ဘဲ ေသဆံုးတာလည္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ 

၃။ ႏွလံုးခုန္မမူမွန္သည့္ေရာဂါ (Long QT syndrome) ဒီအေျခအေနဟာလည္း ေမြးရာပါျဖစ္ျပီး ႏွလံုးခုန္မူမမွန္တာေတြျဖစ္ကာ အမ်ားအားျဖင့္ သတိလစ္ေမ့ေျမာသြားတာမ်ိဳးေတြနဲ႔ ျပတတ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါရွိတဲ့လူငယ္ေတြဟာလည္း ရုတ္တရက္ေသဆံုးႏုိင္ေျချမင့္ပါတယ္။ 

၄။ အဆုတ္ေသြးေၾကာ ပိတ္ဆို႔ျခင္း (Pulmonary Embolism) ဒါကေတာ့ လူငယ္ေတြမွာ အရမ္းအျဖစ္နည္းပါတယ္။ ေသြးေၾကာဆိုင္ရာ ေရာဂါေတြရွိေနတတ္ျပီး လႈပ္ရွားမႈနည္းပါးတဲ့ အသက္ၾကီးသူေတြမွာပိုျဖစ္ပါတယ္။ ေျခေထာက္မွာစျပီးျဖစ္တည္လာေလ့ရွိတဲ့ေသြးခဲက ျပဳတ္ထြက္ျပီး ႏွလံုးကေန အဆုတ္ကိုသြားတဲ့ေသြးေၾကာမွာ ပိတ္ဆို႔တာေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈျဖစ္တာပါ။ ေလယာဥ္အခ်ိန္ၾကာၾကာ စီးရတဲ့သူေတြ၊ အိပ္ယာထဲမွာ အၾကာၾကီးေနရတဲ့သူေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ 

သတိထားစရာမ်ား အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ ရုတ္တရက္ေသဆံုးသြားတဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြဟာ ကာကြယ္ဖို႔ အခ်ိန္မမီလိုက္တာ မသိလိုက္ဘဲ ျဖစ္သြားတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ငယ္ရြယ္ေပမယ့္ ဒီလကၡဏာေတြရွိေနတယ္ဆိုရင္ သတိထားရပါမယ္။ 

၁။ သတိလစ္ေမ့ေျမာတတ္ျခင္း – အားကစားလုပ္တဲ့အခါ ပင္ပင္ပန္းပန္းလႈပ္ရွားတဲ့အခါမွာ မူးမိုက္လဲက်တာ၊ သတိလစ္သြားတတ္တာေတြက ႏွလံုးမွာျပႆနာရွိေနတယ္ဆိုတာကိုျပသပါတယ္။ 

၂။ မိသားစုမ်ိဳးရိုးရွိတာ – ႏွလံုးေရာဂါေတြဟာ မ်ိဳးရိုးလုိက္တတ္ပါတယ္။ မိ်ိဳးရိုးထဲမွာ ရုတ္တရက္ႏွလံုးရပ္ေသဖူးတဲ့သူေတြရွိရင္ ကိုယ္လည္းသတိထားရပါတယ္။ 
၃။ အသက္ရွဴမဝျခင္း 
၄။ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း 
၅။ ႏွလံုးခုန္ အလြန္အမင္းျမန္လာျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ခုန္ခ်င္သလိုခုန္ျခင္း 
၆။ အဝလြန္ျခင္း၊ ဆီးခ်ိဳေသြးတိုးရွိျခင္း ဒါေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ပါ။ 

 ရုတ္တရက္ေသဆံုးမႈကိုေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ဖို႔အတြက္ဆိုရင္ 
• ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ။ 
•ကိုယ္အေလးခ်ိန္ခ်ပါ။ 
• ေလ့က်င့္ခန္းမွန္မွန္လုပ္ပါ 
•မ်ိဳးရိုးရွိတယ္ဆိုရင္ ႏွလံုးကို စစ္ေဆးမႈခံယူပါ။ 
• ေသြးတိုးနဲ႔ ဆီးခ်ိဳကိုထိန္းပါ။ 
•အိပ္ရာထဲမွာ ၾကာၾကာေနရရင္ ထုိင္ျပီးသြားရတဲ့
ခရီးရွည္သြားရရင္ မၾကာခဏ လမ္းေလွ်ာက္ေပးတာ၊ ေျခေထာက္ကိုလႈပ္ေပးတာေတြလုပ္ပါ။

ကူညီႏိုင္မယ့္အရာမ်ား။ 
ကိုယ့္ေရွ႕မွာ ႏွလံုးအေမာေဖာက္ျပီး လဲက်သြားတယ္၊ သတိလစ္သြားတယ္ဆိုရင္ 
ဒါေတြကိုအေရးေပၚ အျမန္အဆန္လုပ္ေပးပါ။ 
၁။ အကူအညီကို ေအာ္ဟစ္ေတာင္းခံပါ။ ေဆးရံုကားအေရးေပၚေခၚပါ။ 
၂။ အသက္ရွဴေနလား၊ ႏွလံုးခုန္ေနေသးလားဆိုတာကို စမ္းသပ္ပါ။ ၃။ အသက္မရွဴ၊ ႏွလံုးမခုန္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ အေရးေပၚအသက္ကယ္နည္းကို စတင္က်င့္သံုးပါ။ ၄။ အေရးေပၚအသက္ကယ္နည္း လုပ္ထံုးလုပ္နည္း •ရင္ညႊန္႔ရိုးအလယ္ကို လက္ႏွစ္ဖက္ကို ထပ္ျပီးဖိပါ။ 
တစ္မိနစ္ကို အခ်က္ ၁၀၀ ႏႈန္းနဲ႔ မွန္မွန္ဖိရပါမယ္။ •ပက္လက္အေနအထား အတည့္ထားျပီး ေမးစိကို
 အေပၚကို တြန္းတင္လိုက္ပါ။ 

•ပါးစပ္ျခင္းေတ့ျပီး ေလမႈတ္သြင္းပါ။
 ေလမမႈတ္သြင္းခင္မွာ ေလဝင္လမ္းေၾကာင္းကို ပိတ္ဆို႔ေနတဲ့အရာေတြကိုအရင္ဖယ္ရွားပါ။ 

၅။ ေဆးရံုကားနဲ႔ ကူညီကယ္ဆယ္ေပးမယ့္ ကၽြမ္းက်င္သူေတြေရာက္မလာခင္အထိ အေရးေပၚအသက္ကယ္နည္းကို လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။ (က်န္းမာေရး ပညာေပးစာမ်က္နွာမွ)
(

သင္၏ႏွလံုး က်န္းမာေရးအတြက္ အစားအစာလမ္းညႊန္

ႏွလံုးႏွင့္ ေသြးေၾကာဆုိင္ရာေရာဂါမ်ားမွ ကာကြယ္ရန္မွာ ေလ့က်င့္ခန္းသိပၸံ၊ အစာအာဟာရစေသာ ေနထုိင္မႈပံုစံမ်ား လိုအပ္ပါသည္။ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အစာအာဟာရသည္ ႏွလံုးကို 
က်န္းမာေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားျခင္းျဖင့္ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္မည့္
အႏၱရာယ္ကို ေလ်ာ႔ခ်ေပးသည့္အျပင္ ႏွလံုးႏွင့္ ေသြးေၾကာေရာဂါ
မ်ားအတြက္ အဓိကဗဟိုက်ေသာ ကုသမႈတစ္ခုလည္းျဖစ္သည္။ 

က်န္းမာေသာႏွလံုးတစ္ခု ပိုင္ဆုိင္ႏိုင္ရန္အတြက္ သင္၏ေန႔စဥ္အာဟာရတြင္ ပါဝင္သင့္သည့္အစားအစာမ်ားကို ဤေဆာင္းပါးတြင္ေဖာ္ျပသြားမည္။ ႏွံစားပင္တို႔၏အေစ့အဆန္မ်ား ႏွံစားပင္တုိ႔၏ အေစ့အဆန္မ်ားသည္ အမွ်င္ႏွင့္အာဟာရဓာတ္မ်ားၾကြယ္ဝၿပီး ေသြးဖိအားႏွင့္ႏွလံုးေရာဂါ 
တုိ႔ကို ပံုမွန္ျဖစ္ေအာင္ ထိန္းေပးၿပီး ေသြးလႊတ္ေၾကာမ်ား
ပိတ္ျခင္းကိုလည္း ကာကြယ္ေပးသည္။ 

ကိုလတ္စထေရာ (ေသြးတြင္းအဆီဓာတ္) က်ေစရန္ အစားအစာမ်ားတြင္ အေစ့အဆန္မ်ိဳးစံုကုိ တြဲဖက္စားေသာက္ေပးပါ။ ဆန္လံုးညိဳ၊ ဘာလီ၊ 
ပန္းဂ်ံဳ၊ ေျပာင္း၊ အုတ္ဂံ်ဳ စေသာ အေစ့အဆန္မ်ားကို စားသံုးသင့္သည္။ 

 အိုမီဂါသရီးပါဝင္ေသာ အစားအစာမ်ား အိုမီဂါသရီးသည္ ေရာင္ရမ္းျခင္းကို က်ေစသည့္အျပင္ ကိုလက္စထေရာကိုလည္း က်ေစၿပီး ေသြးေၾကာမ်ားပိတ္ျခင္း၊ ေသြးေၾကာမ်ားမာေၾကာျခင္းကိုလည္း ကာကြယ္ေပးကာ ေသြးေပါင္ကိုက်ေစ၍ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းမမွန္ျခင္းကိုလည္း ကာကြယ္ေပးသည္။ 

အိုမီဂါသရီးပါဝင္ေသာ အစားအစာမ်ားမွာ ပုစြန္၊ တူနာငါး၊ ဂံုး၊ 
ပင္လယ္ငါးႀကီး၊ ဆယ္လမြန္ငါးစေသာ ပင္လယ္စာမ်ား၊ သစ္ၾကားသီး၊ 
ပဲပုပ္၊ ပန္းေဂၚဖီႏွင့္ ေရႊဖ႐ံုသီး စသည္တုိ႔ျဖစ္သည္။ 

ပန္းေဂၚဖီစိမ္း ပန္းေဂၚဖီစိမ္းတြင္ သတ္သတ္လြတ္စားသူမ်ားအတြက္ အလြန္ေကာင္းေသာ ပ႐ုိတိန္းဓာတ္မ်ားပါဝင္သည္။ 
၎တြင္ အ႐ိုးျဖစ္ေပၚမႈအတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာ ဗီတာမင္ ‘ေက’ လည္းပါဝင္သည္။ အမွ်င္ဓာတ္လည္း ၾကြယ္ဝေသာေၾကာင့္ 
ကိုလက္စထေရာႏွင့္ ေသြးဖိအားကိုလည္း က်ေစသည္။

သလဲသီး သလဲသီးတြင္ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းမ်ားၾကြယ္ဝသျဖင့္ ေသြးလႊတ္ေၾကာနံရံမ်ားကို ေကာင္းမြန္ေစသည္။ သလဲသီးသည္ အထူးသျဖင့္ ႏွလံုးအတြက္ အလြန္ေကာင္းမြန္သည္။ ၎တြင္ ဓာတ္တုိးဆန္႔က်င္ပစၥညး္မ်ား ပါဝင္ျခင္းကိုေက်းဇူးတင္ရေပမည္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲတြင္ သလဲသီးသည္ ေသြးလႊတ္ေၾကာမ်ားတြင္ ေသြးစီးဆင္းမႈေကာင္းေစရန္
 ႏိုက္ထရစ္ေအာက္ဆုိဒ္ကို ထုတ္ေပးသည္။ 

အယ္လ္မြန္သီး အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူမ်ားအေနႏွင့္ ေန႔စဥ္ အယ္လ္မြန္သီး 
၃ဝဝ ဂရမ္ခန္႔ စားေပးပါက ေသြးတြင္းအဆီဓာတ္ကို ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ ၂ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းထိ ေလ်ာ႔က်ေစသည္။ အယ္လ္မြန္သီးသည္ 
စြမ္းအင္ၾကြယ္ဝေသာ အသီးေျခာက္ျဖစ္သည္။ 

အယ္လ္မြန္သီးတြင္ ေသြးေၾကာမာျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္ေသာ 
ဗီတာမင္ ‘အီး’ ႏွင့္ ဓာတ္တုိးဆန္႔က်င္ပစၥည္းမ်ား အေျမာက္အမ်ားပါဝင္ေသာေၾကာင့္
 ႏွလံုးအတြက္ အထူးေကာင္းမြန္ပါသည္။ 

ထုိ႔ျပင္အ႐ိုးႏွင့္ သြားမ်ားအတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာ ကယ္လ္ဆီယံ
ဓာတ္လည္း မ်ားစြာပါဝင္သည္။ သဘာဝဒိန္ခ်ဥ္ အခ်ိဳ႕ေသာေလ့လာမႈမ်ားအရ အစားအစာထဲတြင္ ကယ္လ္ဆီယံႏွင့္ ပိုတက္ဆီယံ မွ်တစြာပါဝင္ပါကေသြးတုိးေရာဂါကို ကာကြယ္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။ 
သဘာဝဒိန္ခ်ဥ္တြင္ဤပစၥည္း မ်ားမ်ားစြာပါဝင္သည္။

ဒိန္ခ်ဥ္ကိုေန႔စဥ္နံနက္စာ (သုိ႔) အခ်ိဳပြဲအျဖစ္စားပါ။အစာစားၿပီးခ်ိန္တြင္ကိတ္မုန္႔မ်ား၊ယိုမ်ား အစားဒိန္ခ်ဥ္ကိုစားေပးပါကကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ေစရန္ ထိေရာက္စြာကူညီေပးသည္။ လိေမၼာ္သီး လိေမၼာ္သီးသည္ ဗီတာမင္’စီ’ၾကြယ္ဝေသာေၾကာင့္ အးမိဖ်ားနာျခင္းကိုခုခံႏိုင္သည္။ 

ဤအသီးသည္ ႏွလံုးေရာဂါကိုလည္း တုိက္ထုတ္ႏုိင္သည္။ လိေမၼာ္သီးတြင္ အမွ်င္ဓာတ္ (အထူးသျဖင့္ပက္တင္ (Pectin)) ျမင့္မားစြာပါဝင္သျဖင့္
 ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာကိုက်ေစသည္။ ဗီတာမင္ စီသည္ ေသြးေၾကာနံရံမ်ားကို သန္မာေစၿပီး ေသြးေၾကာတြင္း ေသြးအိုင္ျခင္းကို ေလ်ာ႔က်ေစသည္။ လိေမၼာ္သီးေဖ်ာ္ရည္သည္ ေသြးေၾကာမ်ား၏ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားကို ပိုမုိေကာင္းမြန္ေစသည္။ 

သံလြင္ဆီ ဤဆီသည္ မျပည့္ဝဆီမ်ားၾကြယ္ဝသျဖင့္ ေသြးေၾကာမ်ားအတြက္ အထူးေကာင္းမြန္သည္။ သံလြင္ဆီသည္ ေသြးတြင္းကိုလက္စထေရာတက္ျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္ၿပီး ေသြးဖိအားမ်ားျခင္း (ေသြးတိုးျခင္း)ကိုလည္း ေလ်ာ႔က်ေစသည္။ သံလြင္ဆီတြင္ပါဝင္ေသာ မျပည့္ဝဆီမ်ားသည္ ေထာပတ္သီးႏွင့္ အျခားအခြံမာသီးမ်ားတြင္လည္း ပါဝင္သည္။ 

သို႔ေသာ္ ေသြးေၾကာနံရံမ်ားကို ကိုလတ္စထေရာမ်ားထုိးေဖာက္ျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးေသာ ပိုလီဖီနာပစၥည္းမ်ား (polyphenol substances) ကုိ သံလြင္ဆီကသာ ေပးစြမ္းႏိုင္သည္။ နႏြင္းတက္ ေသြးေၾကာမာျခင္းဆုိသည္မွာ ေသြးေၾကာမ်ားေရာင္ရမ္းၿပီး မာေၾကာလာျခင္းျဖစ္သည္။ နႏြင္းတက္သည္ ေရာင္ရမ္းျခင္းကို ဆန္႔က်င္သည့္ဂုဏ္သတၱိရွိသည္။ 

ဟင္းခတ္အေမႊးႀကိဳင္မ်ားတြ င္ႏွလံုးႏွင့္ေသြးေၾကာဆုိင္ရာေရာဂါမ်ားကို ေလ်ာ႔က်ေစေသာ အက်ိဳးအာနိသင္ရွိသည္။ နႏြင္းတက္တြင္ေတြ႕ရေသာ ကာကူမင္ဓာတ္ (Curcumin) သည္ ေျခလက္မ်ားကို စီးဆင္းေသာေသြးေၾကာ
မ်ားေရာင္ရမ္းျခင္းကို ေလ်ာ႔က်ေစသည္။ 

ထို႔ျပ င္ႏွလံုးကိုက်န္းမာစြာထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ရန္ သင့္တင္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အစားအစာမ်ားစာရန္လိုအပ္ၿပီး ဆားမ်ား၊ သၾကားမ်ားႏွင့္ ျပည့္ဝဆီမ်ားကို အလြန္အကၽြံစားသံုးျခင္းမွေ ရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ 
(Dr. Sandar Lin / Dr. K Zin Thwe)