Tuesday, May 23, 2017

(ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူမ်ားအတြက္)



ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူမ်ား ေအာက္ပါ အစား အေသာက္မ်ားကို စားသံုးေပး ပါက ေသြးတိုးေရာဂါ သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။ 

(၁) အားလူးမီးဖုတ္ 
အားလူးကို မီးဖုတ္ျပီး စားေပးလွ်င္ အားလူးထဲမွ မဂၢနီစီယမ္ဓါတ္နဲ့ ပိုတက္စီယမ္ဓါတ္တို့ဟာ ခႏၶာကိုယ္ကို ေသြးတိုးျခင္းျဖစ္ေစတဲ့ အပိုဆိုဒီယမ္ ဓါတ္မ်ားကို ေလွာင္ကြ်မ္းသြားေစတယ္လို့ ေလ့လာမွဳမ်ား အရ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ 

(၂) အဆီမပါတဲ့ ႏြားႏို့ 
အဆီထုတ္ထားတဲ့ ႏြားႏို့မွာ ကာလ္စီယမ္ဓါတ္နဲ့ ဗီတာမင္ဒီ အာဟာရ ဓါတ္ႏွစ္မ်ိဳး ပါရွိေနတာေၾကာင့္ ေသြးတိုးျခင္းကို ၅ ရာခိုင္းမွ ၁၀ ရာခုိင္ႏွဳန္း အထိ ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္တယ္လို့ ဆိုပါတယ္။                    

(၃) ငွက္ေပ်ာသီး-။ ငွက္ေပ်ာသီးမွာ ပါ၀င္ထားတဲ့ ပိုတက္စီယမ္ အာဟာရ ဓါတ္ေၾကာင့္ တစ္ေန့တစ္လံုး စားေပးပါက ေသြးတိုးကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါတယ္။                                                                                     

(၄) မုန္လာဥနီ ေဖ်ာ္ရည္     ။မုန္လာဥနီေဖ်ာ္ရည္မွာ ပါ၀င္တဲ့ ႏိုက္ ထရိတ္ ဓါတ္ဟာ ေသြးတိုးႏွဳန္းကို ၁၀ ရာခိုင္ႏွဳံးအထိ ေလွ်ာ့ေပးႏိုင္ တာေၾကာင့္ ေသြးတိုးရွိသူမ်ား တစ္ေန့တစ္ခြက္ ေသာက္သံုး သင့္ပါတယ္။                                                                              

(၅) ႏွမ္းဆီ။       ။ႏွမ္းဆီမွာ ပါ၀င္တဲ့ အင္ဒီေအာက္ဆီးဒဲန့္ဓါတ္ဟာ ေသြးေၾကာမ်ား၏ လွဳပ္ရွားမွဳကို ပိုမိုသန္မာေစသည့္ အတြက္ ေသြး တိုးေရာဂါကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္တာေၾကာင့္ ႏွမ္းဆီကိုလည္း မၾကာခဏ စားသံုးသင့္ပါတယ္။                                                                   

(၆) ဥအမ်ိဳးမ်ိဳး    ။ၾကက္ဥ၊ ဘဲဥ၊ ငံုးဥစတဲ့ ဥအမ်ိဳးမ်ိဳးတို့၏ အကာကို စားသံုးေပး ပါက ပရိုတင္းဓါတ္ႏွင့္ ပီတာမင္ဒီျပည့္၀ေစျပီး ေသြး တိုးျခင္း ကို ကာကြယ္ေပးေစပါတယ္။                                        

(၇) ပန္းေဂၚဖီအမ်ိဳးမ်ိဳး      ။ပန္းေဂၚဖီစိမ္း၊ ပန္းေဂၚဖီထုပ္စသည္တို့မွာ မဂၢနီစီယမ္၊ ပိုတက္စီယမ္၊ ကယ္လ္စီယမ္ဓါတ္မ်ား ၾကြယ္၀စြာ ပါ၀င္ျခင္းေၾကာင့္ ေသြးဖိအားႏွဳန္းကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးနိုင္သည့္အျပင္ နွလံုးေရာဂါ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း တို့မွလည္း ကာကြယ္ေပး နိုင္ပါတယ္။                                                                      

(၈) အမည္းေရာင္ ေခ်ာကလက္     ။အမည္းေရာင္ေခ်ာကလက္မွာ ပါ၀င္ထားတဲ့ ဖေလဗိုႏြိဳက္ အင္ဒီေအာက္ဆီးဒဲန့္ ဓါတ္တစ္မ်ိဳးဟာ ေသြးေၾကာစီးဆင္းမွဳကို ေကာင္းမြန္ေစျပီး ႏွလံုးကိုလည္း က်န္းမာေစသည့္ အတြက္ မၾကာခဏ စားသံုးသင့္ေၾကာင္း ႏွလံုးႏွင့္ေသြးတိုး အထူးကု ဆရာ၀န္တစ္ဦးမွ အၾကံျပဳထားပါတယ္။

အထူးေရွာင္ၾကဥ္ရမည့္ အစားအစာကေတာ့ ဆားျဖစ္ပါတယ္။ ဆားႏွင့္ အငံကို အလြန္အကြ်ံ မစားမိေစပဲ ပံုမွန္စားသံုးေနတာထက္ကို ပိုျပီးေလွ်ာ့စားသင့္ပါတယ္။ အစာလည္းေဆး ေဆးလည္းအစာဆိုသလို အစာစားရင္း ေဆးအျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္ၾကပါေစ။                       ေစာႏြဲ့ေနဆိုင္ (ပူတာအို)

ခရမ္းခ်ဥ္သီးမွ ရနုိင္ေသာ အာနိသင္

ခရမ္းခ်ဥ္သီးမွာ ဗီတာမင္စီ၊ အမွ်င္ဓာတ္၊ ေဖာလိတ္ဓာတ္၊ ဗီတာမင္ဘီနဲ႔ ပုိတက္စီယမ္ သတၱဳဓာတ္ေတြ ပါရွိပါတယ္။ ဒီလုိ အာဟာရဓာတ္ေတြ ပါရွိတဲ့အျပင္ လူကုိလည္း မဝေစပါဘူး။ ခရမ္းခ်ဥ္သီး တစ္လုံးမွာ ကယ္လုိရီ ၇၂ ကီလုိဂ်ဴးေလာက္သာ ပါရွိတာေၾကာင့္ပါ။

Antioxidant ပါရွိမႈ

ခရမ္းခ်ဥ္သီးမွာ Lycopene လုိ႔ေခၚတဲ့ ေရာဂါ တုိက္ဖ်က္တဲ့ ဓာတ္တုိးဆန္႔က်င္ပစၥည္း (Antioxidant) ပါရွိၿပီး ကင္ဆာေရာဂါကုိ ကာကြယ္ ေပးႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ Lycopene ဓာတ္က ခရမ္းခ်ဥ္သီးကုိ အနီေရာင္ ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္ပါ။ ခရမ္းခ်ဥ္သီး အေရာင္ရင့္ေလ Lycopene ဓာတ္မ်ားေလပါပဲ။

ေရာဂါတုိက္ဖ်က္မႈ (ဆီးအိတ္ကင္ဆာ)

ေလ့လာခ်က္ေတြအရ ခရမ္းခ်ဥ္သီးကေန Lycopene ဓာတ္ အမ်ားဆုံး ရရွိတဲ့ အမ်ဳိးသားေတြဟာ ဆီးအိတ္ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ေလ်ာ့နည္းတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ခရမ္းခ်ဥ္သီးေဆာ့စ္ ပါရွိတဲ့ အစာ ဒါမွမဟုတ္ ခရမ္းခ်ဥ္သီးကုိ တစ္ပတ္ ႏွစ္ႀကိမ္ေလာက္ စားေပး႐ုံနဲ႔တင္ ဆီးအိတ္ ကင္ဆာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းထိ ေလ်ာ့က်ႏုိင္တာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။

ႏွလံုးေရာဂါ

ခရမ္းခ်ဥ္သီးမ်ားမ်ားစားသူေတြဟာဆီးအိတ္ကင္ဆာ ေရာဂါလုိပဲ ႏွလုံးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ
 ေလ်ာ့နည္းတာကုိ ေလ့လာရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Lycopene ဓာတ္ေတြဟာ အဆုတ္၊ သားအိမ္ေခါင္းနဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာေရာဂါေတြ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ေလ်ာ့နည္း  ေစတာကုိပါ ေတြ႕ရပါတယ္။

မ်က္စိက်န္းမာေရး

လူ႔မ်က္လံုး တစ္သွ်ဴးႂကြက္သားေတြမွာ ေတြ႕ရတဲ့ Lycopene ဓာတ္မ်ားတာက အသက္အရြယ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတဲ့ မ်က္စိတိမ္နဲ႔ တျခားမ်က္စိေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ေပးႏုိင္တာကို ေလ့လာရပါတယ္။

ေနေရာင္ကာကြယ္မႈ

ေနေရာင္ျခည္ေအာက္မွာ ခရမ္းခ်ဥ္သီး ရင့္မွည့္လာရတဲ့အခါ ေလာင္ကၽြမ္း မသြားေအာင္ Lycopene ဓာတ္က ကာကြယ္ေပးရသလုိ လူေတြကုိလည္း ေနေရာင္ျခည္ဒဏ္မွ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။

ခရမ္းခ်ဥ္သီးဝယ္ရာတြင္

ခ်က္ခ်င္း ခ်က္ျပဳတ္ စားေသာက္ဖုိ႔ ခရမ္းခ်ဥ္သီး ဝယ္မယ္ဆုိရင္ အနီေရာင္ရဲရဲကုိ ေရြးဝယ္ပါ။ အနီရဲေလေလ Lycopene  ဓာတ္မ်ားေလေလမုိ႔ပါ။ ေပ်ာ့တဲ့ေနရာ မရွိဘဲ ခပ္တင္းတင္းေလး ျဖစ္ေနတဲ့ အလုံးကုိ ေရြးဝယ္ပါ။အေရာင္ေဖ်ာ့တဲ့ ခရမ္းခ်ဥ္သီးေတြဟာ အခန္းတြင္း အပူခ်ိန္မွာ ထားတဲ့အခါသုံးရက္ကေန တစ္ပတ္အတြင္း ရင့္မွည့္ လာတတ္ပါတယ္။ခရမ္းခ်ဥ္သီး ေတာင္းလုိက္ ဝယ္မယ္ဆုိရင္လည္း ေတာင္းကုိ ေသခ်ာ ၾကည့္ကာ မွည့္လြန္ၿပီး ေပ်ာ့၊ ၿပဲ၊ ကြဲေနတဲ့ အလုံးေတြ ပါမပါ စစ္ပါ။

ခရမ္းခ်ဥ္သီး သိုေလွာင္ျခင္း

ခရမ္းခ်ဥ္သီးမွည့္ပါက ေရခဲေသတၱာထဲမွာ ေလးရက္ေလာက္ အထားခံပါတယ္။ စားခါနီး တစ္နာရီေလာက္ အလုိမွာ ေရခဲေသတၱာထဲက ထုတ္ေပးပါ။ မမွည့္ေသးတဲ့ ခရမ္းခ်ဥ္သီးကုိ ေရခဲေသတၱာထဲ မထည့္မိ ပါေစနဲ႔။ ေနေရာင္ျခည္ တုိက္႐ုိက္မက်တဲ့ အခန္းတြင္း အပူခ်ိန္မွာ ထားေပးပါ။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ မွည့္လာၿပီး အရသာ ေကာင္းလာ ပါလိမ့္မယ္။တကယ္ေတာ့ ခရမ္းခ်ဥ္သီးကို ဟင္းသီးဟင္းရြက္ အုပ္စုထဲက မဟုတ္ဘဲ သစ္သီးအုပ္စုထဲမွာ ႐ူပေဗဒနည္းအရ အမ်ိဳးအစား သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ေရွးေခတ္က ခရမ္းခ်ဥ္သီးကို အဆိပ္ရွိအသီးလို႔ သတ္မွတ္ ထားၾကပါတယ္။ခရမ္းခ်ဥ္သီးကို ေတာင္အေမရိကတုိက္ကေန စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့တာပါ။
ေဒါက္တာႏုျမတ္

စပ်စ္သီးေဖ်ာ္ရည္ အက်ိုးသက္ေရာက္မွဳ

စပ်စ္ေဖ်ာ္ရည္မွာ အေရးပါတဲ့ အာဟာရဓာတ္ေတြနဲ႔ ဗီတာမင္ေတြ ပါဝင္တာေၾကာင့္ က်န္းမာသန္စြမ္းမႈကုိ ရရွိေစပါတယ္။ လတ္တေလာ ေလ့လာမႈေတြအရ စပ်စ္ေဖ်ာ္ရည္ကို ေသာက္တာက ဦးေႏွာက္ရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ေကာင္းမြန္ေစၿပီး ေသြးလွည့္ပတ္မႈကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ 

 
၁။ စပ်စ္ေဖ်ာ္ရည္မွာ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ ဖေလဗိုးႏြိဳက္နဲ႔ ရက္စ္ဗာရထေရာ တို႔အမ်ားအျပား ပါဝင္ေနပါတယ္။ ဒီအစြမ္းထက္ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးဟာ ခႏၶာကိုယ္ထဲက မေကာင္းတဲ့ ဖရီးရယ္ဒီကယ္ေတြကို ဖယ္ရွားေပးတဲ့ အျပင္စိတ္ခ်မ္းသာမႈကို ရရွိေစကာ ကိုယ္ခံစြမ္းအားစနစ္ကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ အနီေရာင္နဲ႔ ခရမ္းေရာင္ စပ်စ္သီးထဲမွာပါတဲ့ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ ပမာဏဟာ အစိမ္းေရာင္ စပ်စ္သီးမွာထက္ ပိုမ်ားပါတယ္။ 

၂။ စပ်စ္သီးေဖ်ာ္ရည္က ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ အဆင့္ကို ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။ေလ့လာမႈအရ စပ်စ္သီးေဖ်ာ္ရည္က ေသြးဖိအားကို ထိန္းေပးႏိုင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ 

၃။ တက္ဖ္တကၠသိုလ္ရဲ႕ လတ္တေလာေလ့လာမႈ တစ္ရပ္အရ စပ်စ္ေဖ်ာ္ရည္ကို ပံုမွန္ေသာက္တာက ဦးေႏွာက္ရဲ႕လႈပ္ရွားမႈကို ေကာင္းမြန္ေစေၾကာင္း သိရပါတယ္။

၄။ တျခားေလ့လာမႈေတြအရ ႏွလံုးေသြးေၾကာဆိုင္ရာေရာဂါေတြ ခံစားေနရတဲ့လူနာေတြဟာ စပ်စ္သီးေဖ်ာ္ရည္ကို ပံုမွန္ေသာက္တာေၾကာင့္ အက်ဳိးေက်းဇူးရႏိုင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ 

၅။ စပ်စ္ေဖ်ာ္ရည္ဟာ စြမ္းအင္ဆံုး႐ႈံးမႈကို ျပန္လည္ျဖည့္တင္း ေပးႏိုင္တာေၾကာင့္ လန္းဆန္းတက္ၾကြမႈကို ရရွိေစပါတယ္။ သံဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ့ေနတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ စပ်စ္ေဖ်ာ္ရည္ ေသာက္တာေၾကာင့္ စြမ္းအားေကာင္းေစပါတယ္။ 

၆။ စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားေနသလား။ စပ်စ္ေဖ်ာ္ရည္တစ္ခြက္ ေသာက္လိုက္ရင္ ဖိစီးမႈေလ်ာ့က်ၿပီး လန္းဆန္းသြားပါလိမ့္မယ္။

၇။ ေသြးတြင္းကိုလက္စထေရာ အဆင့္ျမင့္မားေနရင္ စပ်စ္ေဖ်ာ္ရည္ကို ေန႔စဥ္ပံုမွန္ေသာက္ပါ။

၈။ စပ်စ္ေဖ်ာ္ရည္ကို ပံုမွန္ေသာက္ေနသူေတြက ဝမ္းမွန္မွန္သြားေစၿပီး အသည္းနဲ႔အေရျပား က်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ 

၉။ စပ်စ္သီးမွာပါတဲ့ ရက္စ္ဗာရထေရာဟာ အယ္လ္ဇိုင္းမား ေရာဂါရွိ သူေတြမွာ amyloidal-beta peptides အဆင့္ေလ်ာ့ က်ေစတာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ 

၁ဝ။ စပ်စ္သီးမွာ ဘက္တီးရီးယား ဆန္႔က်င္တဲ့ ဂုဏ္သတၱိရွိတာေၾကာင့္ ကူးစက္ပိုးဝင္မႈမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
 

၁၁။ စပ်စ္သီးမွာပါတဲ့ ဖေလဗိုးႏြိဳက္ေတြ ကမ်က္စိအတြင္းတိမ္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။ Tip! အဆင္သင့္ စပ်စ္သီးေဖ်ာ္ရည္မွာ သၾကားပါဝင္မႈ ျမင့္မားတာေၾကာင့္ စပ်စ္ေဖ်ာ္ရည္ကို အမ်ားအျပား မေသာက္သင့္ပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ လတ္ဆတ္တဲ့ စပ်စ္သီးကို မိမိဘာသာ ေဖ်ာ္ရည္လုပ္ၿပီး ေသာက္သံုးသင့္ပါတယ္။

ေလျဖတျ္ခင္း မျဖစ္လိုသူမ်ား အတြက္

အေကာင္းျမင္ျခင္းသည္ ေလျဖတ္ျခင္းကိုကာကြယ္ႏုိင္သည္


ေလျဖတျ္ခင္း မျဖစ္လိုသူမ်ား အတြက္ သတင္းေကာင္းပါ။ မစ္ခ်ီဂန္ တကၠသိုလ္၏  ေလ့လာမႈ အသစ္ တစ္ရပ္ အရ အေကာင္းျမင္သူမ်ားသည္ ေလျဖတ္ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ေသာ အႏၲရာယ္ ေလ်ာ့က်မႈ ရွိေၾကာင္း ေလ့လာ သိရွိ ရသည္။ 
 
အေကာင္းျမင္ျခင္း၏ ေလျဖတ္ျခင္းအား ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းမွာ အေကာင္းျမင္ တတ္သူမ်ားသည္ က်န္းမာေရး ႏွင့္ ညီၫြတ္ေသာ ဘဝ ေနထိုင္ စားေသာက္မႈ ပံုစံကို ေရြးခ်ယ္ေလ့ ရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားက ေကာက္ခ်က္ ခ်ခဲ့ ၾကသည္။ 
 
ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျခင္း၊ အာဟာရ ျပည့္ဝေသာ အစားအေသာက္မ်ား စားေသာက္ျခင္း စသည့္ ေကာင္းမြန္ေသာ ေနထိုင္မႈ ပံုစံ အတိုင္း ေနထိုင္ေသာေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။
'' ဘဝမွာ အေကာင္းဆံုး အရာေတြကိုပဲ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့ သူေတြက က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္ေစမယ့္ လမ္းေၾကာင္းကိုပဲ တက္တက္ၾကြၾကြ လုပ္ေဆာင္ၾက ပါတယ္။ 
 
အေကာင္းျမင္တဲ့ သူေတြက က်န္းမာေရးနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ အျပဳအမူေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီ းဗဟုသုတ ရွိတာရယ္၊ ေရာဂါ လကၡဏာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေပၚေပါက္လာတဲ့ အခါမွာလည္း လ်စ္လ်ဴ႐ႈ မထားတတ္တာ ရယ္ေၾကာင့္ က်န္းမာ ေနၾကတာပါ'' ဟု သုေတသန ျပဳလုပ္သူ အဲရစ္ကင္မ္က ဆိုပါသည္။
 
အေကာင္းျမင္တတ္သူ မ်ားသည္ ႏွလံုး က်န္းမာေရး အေၾကာင္း ဗဟုသုတမ်ား ရွိၿပီး ႏွလံုး က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္သည့္ အျပဳအမူမ်ား၊ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကို လိုက္နာ ခဲ့ၾကသည့္ အတြက္ ေလျဖတ္ျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္လိမ့္မည္ ဟု သူက ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ ရွင္းျပ ခဲ့သည္။ အေကာင္းျမင္သူ မ်ားသည္ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းၿပီး က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေသာ ကိုယ္ခံအား စနစ္ ရွိေနတတ္သည္။ 
 
အဆိုပါ ေလ့လာမႈကို အေမရိကန္ ႏွလံုးက်န္းမာေရး အဖြဲ႕အစည္း ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ေလ့လာမႈတြင္ အသက္ ၅ဝ နဲ႔ အထက္ လူဦးေရ ၆ဝ၄၄ ဦး ပါဝင္ေၾကာင္း ႏွင့္ ေလ့လာမႈကို အခ်ိန္ ႏွစ္ႏွစ္ၾကာ ျပဳလုပ္ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

အူမၾကီး ကင္ဆာ အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

ကြ်န္ေတာ္႔ကို  သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ေမးလာလုိ႔   ေဒါက္တာတင္႔ေဆြ ဆီေမးလ္ပုိ႔ျပီး ေမးထားတာပါ။  ကြ်န္ေတာ္က်န္းမာေရးနဲ႔ ပက္သက္တဲ႔ အေၾကာင္းအရာ မ်ားကုိ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားေမးဖူးတယ္။ ေဒါက္တာက အျမဲတမ္းေမးလ္ျပန္ပို႔ေပးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္သိခ်င္တာမွန္သမွ်ကို မအားလပ္ တဲ႔ၾကား ကေနေမးလ္ ပုိ႔ေပးတဲ႔အတြက္ ေဒါက္တာကို ဒီကေနပဲ အရမ္းေက်းဇူး တင္ေၾကာင္း ေျပာလုိက္ပါရေစ.........။ သူငယ္ခ်င္းတုိ႔လည္း က်န္းမာေရးန႔ပက္သက္ျပီးသိလုိသမွ် ေမးခ်င္တယ္ဆုိရင္ ေဒါက္တာရဲ႕ Email ပါ ေရးေပးလုိက္ပါတယ္။ (drswe01@gmail.com)

ေဒါက္တာခင္ဗ်ာ ကြ်န္ေတာ္ အူကင္ဆာနဲ႔ပက္သက္တဲ့အေၾကာင္းေလး သိခ်င္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

Bowel cancer အူကင္ဆာလို႔ ေခၚတာဟာ Colorectal cancers ျဖစ္တယ္။ Colon cancer အူမၾကီး-ကင္ဆာ နဲ႔ Rectal cancer အစာ ေဟာင္းအိမ္-ကင္ဆာကို ေပါင္းေခၚထားတာ ျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသားေတြမွာ တတိယေျမာက္ နဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ စတုတၳေျမာက္ အျဖစ္အမ်ားဆံုး ကင္ဆာျဖစ္တယ္။ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ႏိုင္ငံေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ၆ဝ% ရွိတယ္။ ၂ဝဝဂ ေလ့လာမႈ အရ တကမာၻလံုးမွာ လူနာသစ္ေပါင္း ၁႕၂၃ သန္းရွိျပီး၊ ၆ သိန္းေက်ာ္ ေသဆံုး ရတယ္။ Colon cancer အူမၾကီး-ကင္ဆာ အမ်ားစုက ကင္ဆာ မဟုတ္တဲ့ Polyps အသားပိုကေနစတယ္။

ျဖစ္ကာစမွာ အူမၾကီးရဲ႕ အတြင္းဆံုးလႊာ ကေနျဖစ္ျပီး ေစာေစာမသိလို႔ ေဆးမကုရင္ အူမၾကီးရဲ႕ ၾကြက္သားလႊာအထိ ေရာက္လာမယ္။ အူနံရံမွာသာ ျဖစ္ေနေသးရင္ ကုရတာ လြယ္တယ္။ ခြဲစိတ္မယ္။ ေနာက္က်မွသိရင္ေတာ့ အသက္ ရွည္ႏိုင္သမွ် ရွည္ေအာင္ Chemotherapy ေဆးေပးကုသမယ္။
 
 
Cause ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ...??

• အသက္ၾကီးမွ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။
• ေယာက္်ားေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။
• အမ်ိဳးထဲမွာ တေယာက္မက ျဖစ္တတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ၇၅-၉၅% ဟာ မ်ိဳးဗီဇနဲ႔ မပတ္သက္တာ ေတြ႔ရတယ္။
• လူေနမႈပံုစံ (အစားအေသာက္၊ အရက္ေသာက္၊ ေဆးလိပ္ေသာက္) ေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

• Inflammatory bowel disease (Ulcerative colitis and Crohn's disease) ရွိေနသူေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။
o Crohn's disease ရွိသူထဲက ၁ဝ ႏွစ္အတြင္း ၂%၊ ၂ဝ ႏွစ္အတြင္း ၈% နဲ႔ ၃ဝ ႏွစ္အတြင္း ၁၈% အူမၾကီး-ကင္ဆာ လာျဖစ္တယ္။
o Ulcerative colitis ရွိေနသူထဲက ၂ဝ% ဟာ ၁ဝ ႏွစ္ေနရင္ အူမၾကီး-ကင္ဆာျဖစ္လာတယ္။

Diagnosis ေရာဂါေသျခာေအာင္ Sigmoidoscopy or Colonoscopy စမ္းရင္းနဲ႔ Tumor biopsy အသားစ ျဖတ္ယူ စစ္ေဆးတာ လုပ္ရတယ္။ Barium enema စအိုကေန ေဆးသြင္းျပီး ဓါတ္မွန္ရိုက္တာလဲ လုပ္တယ္။ ေရာဂါ ဘယ္အထိ ျပန္႔ေနသလဲ သိေအာင္ CT scan လုပ္ရတယ္။ ေရာဂါေဗဒအရေျပာရရင္ ၉၅% က Adenocarcinoma အမ်ိဳးအစားျဖစ္ျပီး က်န္တာက Lymphoma နဲ႔ Squamous cell carcinoma အမ်ိဳး အစားျဖစ္တယ္။

အူမၾကီးဆိုတာ ညာဘက္အထက္တန္းေနတာ၊ ကန္႔လန္႔တန္းေနတာ နဲ႔ ဘယ္ဘက္ေအာက္တန္းေနတာဆိုျပီး ရွိတယ္။ ညာဘက္ျဖစ္တာမ်ိဳးက အူလမ္းပိတ္တာ ျဖစ္ခဲတယ္။ ေသြးယိုရာကေန ေသြးအားနည္းေနတာ မ်ားတယ္။ ဘယ္ဘက္က ျဖစ္တာ ဆိုရင္ အူလမ္းပိတ္တတ္တယ္။

• အထဲမွာ ေရာဂါစေနေပမဲ့ ဘာမွမခံစားရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သိရင္ ေနာက္က်ေနတတ္တယ္။
• သိသာတဲ့ ေရာဂါ လကၡဏာေတြက
o စအိုကေန ေသြးယိုမယ္၊ ဝမ္းသြားရင္း ေသြးပါမယ္။
o ၾကာေတာ့ ေသြးအားနည္းလာမယ္။
o လူက ပိန္လာမယ္။ အားယုတ္မယ္။
o ဝမ္းသြားရတာ အရင္လိုမဟုတ္တာျဖစ္မယ္။ ဝမ္းခ်ဳပ္တာ၊ ဝမ္းေလွ်ာတာေတြ ျဖစ္မယ္။ ဝမ္းခ်ဳပ္တာ မ်ားတယ္။ ဝမ္းသြားျပီးေပမဲ့ မကုန္ေသးသလိုခံစားရႏိုင္တယ္။
o အစားအေသာက္ ပ်က္မယ္။
o ကိုယ္ပူမယ္။
o ပ်ိဳ႕-အန္ခ်င္တာ ျဖစ္မယ္။ ဗိုက္ေအာင့္၊ ေလထိုး အေနရခက္မယ္။


Risk factors ဘယ္လိုလူမ်ိဳးေတြမ်ာ သတိထားရမလဲ?

• Older age ကင္ဆာ ၉ဝ% ဟာ အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္ေတြျဖစ္တယ္။
• African-American race အာဖရိကႏြယ္ ဖြါးေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။
• colorectal polyps ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အသားပိုရွိေနသူ။
• Ulcerative colitis and Crohn's disease ေရာဂါရွိေနသး၊
• Inherited syndromes မ်ိဳးရိုးရွိသူ။
• Low-fiber, high-fat diet အဆီမ်ားမ်ားစားျပီး အသီအႏွံစားနည္းသူ။
• A sedentary lifestyle ကိုယ္လက္လႈတ္ရွားမႈ နည္းသူေတြ
• Diabetes ဆီးခ်ိဳရွိသူ။
• Obesity ကိုယ္ခႏၶာဝသူ။
• Smoking ေဆးလိပ္ေသာက္သူ။
• Alcohol အရက္ေသာက္သူ။
• Radiation therapy for cancer ကင္ဆာတခုခုအတြက္ ဓါတ္ကင္ရသူ။


Stages of colon cancer အဆင့္ခြဲျခားျခင္း

1. အဆင့္ (၁) အူမၾကီးနံရံ အတြင္းဆံုးလႊာမွာသာရွိေသးသူ။
2. အဆင့္ (၂) အူမၾကီးနံရံတခုလံုးမွာျဖစ္ေနသူ။
3. အဆင့္ (၃) အူမၾကီးနံရံအျပင္ အနီးအနားက တက္ေစ့ေတြအထိေရာက္ေနသူ။
4. အဆင့္ (၄) အူမၾကီးနံရံ၊ အနီးအနားက တက္ေစ့ေတြအျပင္ အသဲ၊ အဆုပ္စတာေတြအထိ ေရာက္ေနသူ။


Treatments and drugs ဘယ္လိုကုသမလဲ.?

• Surgery for early-stage colon cancer ေစာေသးတာအတြက္ ခြဲစိတ္ကုသနည္း။ အသားပိုအဆင့္သာ ရွိေသးမယ္၊ ကင္ဆာကေသးမယ္၊ ေနရာတခုေလးမွာသာကြက္ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ခြဲစိတ္ထုတ္ျပစ္မယ္။ Colonoscopy ကရိယာနဲ႔စစ္ေဆးရင္း လုပ္မယ္။
• အရြယ္အစားပိုၾကီးတာဆိုရင္ Laparoscopic surgery ကရိယာသံုးျပီး ခြဲထုတ္မယ္။
• Surgery for invasive colon cancer ေနာက္က်လာျပီျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာကို ခြဲစိတ္နည္း။ Partial colectomy ျဖစ္ေနတဲ့ေနရာက္ို ျဖတ္ထုတ္မယ္။ ေဘးက ေကာင္းေနေသးတဲ့ ေနရာကိုပါ ထုတ္မယ္။ တက္ေစ့လဲ ထုတ္မယ္။ ထိပ္စႏွစ္ဘက္ကို ဆက္ေပးလို႔ရရင္ ဆက္ေပးမယ္။
• ဒါမွမဟုတ္ ဝမ္းသြားလမ္းကို ဗိုက္ကေန အသစ္လုပ္ေပးမယ္။ တခါတေလ Temporary colostomy ယာယီ အဲလိုလုပ္ရျပီး။ တခါတေလ Permanent colostomy ရာသက္ပန္ လုပ္ေပးရတယ္။
• ေနာက္က်ေနတဲ့ အူလမ္းပိတ္ေနတဲ့ ကင္ဆာဆိုရင္ အူလမ္းပြင့္ေအာင္ ခြဲစိတ္တာလုပ္မယ္။ ေရာဂါကို တိုက္ရိုက္ ကုတဲ့သေဘာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။
• တကယ္လို႔ အသဲအထိ ေရာက္ေနတာ ေတြ႔ရေပမဲ့ လူက ခံႏိုင္ ရည္ေကာင္းေနရင္ ကူးစက္ေနတဲ့ေနရာက ကင္ဆာ အက်ိတ္ကို ထုတ္ေပးမယ္။
• Chemotherapy ေဆးေပးကုသနည္းကို ခြဲစိတ္တာ မလုပ္ခင္ျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ျပီးမွျဖစ္ျဖစ္ တြဲလုပ္တာလဲရွိတယ္။ Chemotherapy ဆိုတာ ကင္ဆာ (ဆဲလ္) ေတြကို ေသေစဘို႔ျဖစ္တယ္။ Radiation therapy ဓါတ္ကင္တာနဲ႔ တြဲေပးရတာလဲ ရွိတယ္။ 5-flourauracil (5-FU) ေဆးကိုသံုးတာမ်ားတယ္။
• Radiation therapy ဓါတ္ကင္တယ္ဆိုတာ X-rays ဓါတ္မွန္ေရာင္ျခည္နဲ႔ ကင္ဆာ (ဆဲလ္) ေတြကို ေသေစတာျဖစ္တယ္။ ခြဲစိတ္ထုတ္ေပမဲ့ က်န္ေနႏိုင္တာကို ေသေစမယ္။ အရြယ္အစားကိုလဲ ေသးေစလို႔ ပိတ္ေနတာ၊ ဖိေနတာရွိရင္ သက္သာေစမယ္။ ေရာဂါ ေစာေစာပိုင္းအဆင့္အတြက္ မသံုးဘူး။ ခြဲစိတ္တာ၊ ေဆးေပးတာ နဲ႔ ဓါတ္ကင္တာ တြဲလုပ္ရတာေတြလဲရွိတယ္။
• Targeted drug therapy ေဆးေပးနည္းတမ်ိဳးလဲရွိတယ္။ ေရာဂါ ေနာက္ပိုင္းေရာက္ေနသူေတြအတြက္ Bevacizumab (Avastin), Cetuximab (Erbitux) and Panitumumab (Vectibix) ေဆးေတြကိုသံုးတယ္။

ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ေနႏိုင္မလဲ ??

• ေရာဂါ ဘယ္ေလာက္ေစေစာသိသလဲ။ ဘယ္အတိုင္းအတာအထိ ကုသမႈခံယူသလဲအေပၚမူတည္တယ္။
• အူမၾကီးနံရံမွာသာျဖစ္ေနသူက ခြဲစိတ္ကုသမႈခံယူလိုက္ရင္ အသက္ၾကာၾကာရွင္ဘို႔ ၈ဝ% ရွိမယ္။
• ေနာက္က်မွသိရ-ကုရသူဆိုရင္ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းေနႏိုင္မႈ ၁ဝ% ရွိမယ္။
• ကင္ဆာက တက္ေစ့ေတြအထိ ေရာက္ေနသူေတြမွာ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းႏွဳန္း ၆၅% ရွိတယ္။
• တျခားအဂၤါေတြအထိ ေရာက္ေနသူေတြမွာ ၈% ရွိတယ္။

အူမၾကီးကင္ဆာ ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ??

• ေစာေစာသိေအာင္လုပ္ပါ။
• Digital rectal examination စအိုလမ္းကို စမ္းသပ္ျခင္း နဲ႔ Stool occult blood testing ဝမ္းထဲမွာ မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ရတဲ့ေသြး ပါေန-မေန စစ္ေဆးတာ လုပ္ရမယ္။ ဝမ္းထဲမွာ အဲလိုစစ္မွ ေသြးေတြ႔သူေတြထဲက ၃ဝ-၄၅% ဟာ Colon polyp အသားပိုအဆင့္ နဲ႔ ၃-၅% ဟာ Colon cancer ကင္ဆာ ရွိေနတာ ေတြ႔ရတယ္။
• Stool occult blood အေပါင္းျပသူေတြကို Barium enema x-rays, colonoscopies ေတြဆက္လုပ္ရမယ္။
• ဝမ္းထဲေသြး ပါ-မပါစစ္လို႔ အႏုတ္ျပတိုင္းလဲ ကင္ဆာ မရွိဘူးလို႔ အေသအျခာ မေျပာႏိုင္ေသးဘူး။ ၂ဝ% ေလာက္မွာ အဲလိုျဖစ္တယ္။
• ဝမ္းေသြးစစ္တာ ေအာင္ေပမဲ့ ျဖစ္ႏိုင္ေျခစာရင္းထဲပါေနသူေတြကို Flexible sigmoidoscopies or Colonoscopies ေတြပါ လုပ္သင့္တယ္။
• အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္ရင္ ၃-၅ ႏွစ္တခါလုပ္ဘို႔ လမ္းညႊန္တယ္။
• Genetic counseling and testing မ်ိဳးဗီဇစစ္ေဆးနည္းေတြ အသစ္ေပၚလာျပီ။ ေသြးစစ္တာပါ။ FAP, AFAP, MYH, and HNPCC ေတြရွိသူေတြကို Hereditary colon cancer syndromes လို႔ေခၚတယ္။
• Diet and colon cancer အူမၾကီးကင္ဆာနဲ႔ အစားအစာ
o အဆီေလွ်ာ့ပါ။ အသား၊ ဥ၊ ႏို႔ထြက္အစားအစာေတြ၊ သားသံုးဆီေတြကေန ရတာေတြကို ေလွ်ာ့ပါ။
o Fiber (ဖိုက္ဘာ) ဆိုတာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ အသီးအႏွံေတြ၊ အျဖဴဆြတ္ေနေအာင္ လုပ္မထားတဲ့ ဆန္-ဂ်ံဳမံႈ႔ေတြနဲ႔ လုပ္တဲ့ အစာေတြက ရတယ္။ (ဖိုက္ဘာ) က ေက်ခ်က္-ေပ်ာ္ဝင္မသြားႏိုင္ဘူး။ ဝမ္းထဲမွာ အတိုင္းသားလို ပါေနမယ္။ အစာထဲက potential carcinogens ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္တာေတြကို ဖယ္ထုတ္ေပးမယ္။ ဝမ္းသြားလြယ္ေစလို႔ အဲလိုဓါတ္ေတြ အထဲမွာ ၾကာၾကာမေနေစႏိုင္ဘူး။

(Dr. တင့္ေဆြ)

နားႏွင့္ပက္သက္ျပီး မလုပ္သင့္ေသာအရာ



နားႏွင့္ပက္သက္ျပီး မလုပ္သင့္ေသာအရာမ်ား နားေတြမွာ သူဘာသာ သန္႔စင္ေစျခင္းနဲ႔ သူဘာသာ ကာကြယ္ႏိုင္ျခင္းဆိုတဲ့ သဘာဝ သတၱိရွိၿပီးသားပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ နားေတြကို မမွန္ကန္တဲ့နည္းေတြနဲ႔ သန႔္စင္ေဆးေၾကာမႈ ျပဳလုပ္တဲ့အခါ နားမွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရျခင္းနဲ႔ နားတြင္း ကူးစက္ပိုး ဝင္ျခင္းဆိုတဲ့ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေစႏိုုင္ပါတယ္။ 
နားဖာေခ်းကို မကေလာ္ပါနဲ႔ နားဖားေခ်းေတြဟာ နားရဲ႕သူ႕ဘာသာ သန္႕စင္ေစတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ကို ေကာင္းေကာင္း အလုပ္လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ 

နားဖာေခ်းေတြဟာ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးပိတ္ဆို႔ မေနရင္ ကေလာ္ၿပီး မဖယ္ရွားသင့္ပါဘူး။ အျပင္ နားစည္အေရျပားရွိ ဂလင္းကေန ထုတ္ေပးေလ့ရွိတဲ့ နာဖာေခ်းေတြဟာ အေရးႀကီးတဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ နားစည္ရဲ႕ အေရျပားကို ကာကြယ္ဖံုးအုပ္ေပးျခင္း၊ ေရကို တြန္းထုတ္ျခင္းနဲ႔ နားတြင္းပိုးဝင္တာနဲ႔ ထိခိုက္ဒဏ္ရာမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးျခင္းစတဲ့ လုပ္ငန္းေတြအျပင္ နားအတြင္း အေရျပားေျခာက္ေသြ႕ ယားယံျခင္းမျဖစ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးပါတယ္။ 

ဒါ့ျပင္ နားဖာေခ်းဟာ အျပင္ကေနဝင္လာတဲ့ ဖုန္နဲ႔ ပိုးမႊားေတြကို နားစည္ထဲမေရာက္ေအာင္ သယ္ယူထားေပးပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ နားဖာေခ်းဟာ သူ႔အလိုလို ထြက္သြားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕လူေတြမွာေတာ့ အလိုလို ထြက္မသြားတဲ့အတြက္ နားဖာေခ်းကို ကေလာ္ၿပီး ဖယ္ထုတ္ရတတ္ပါတယ္။ နားစည္ထဲ ဘာမွ မထည့္ပါနဲ႔ နားအတြင္းထဲကို ဝါဂြမ္းစ၊ လက္ေခ်ာင္း၊ ကလစ္လို ခၽြန္ထက္တဲ့ 
အရာေတြ မထည့္ပါနဲ႔။ 

နားအတြင္းထဲ ျပင္ပပစၥည္းထည့္တာဟာ နားစည္ရဲ႕ ႏူးညံ့တဲ့ အေရျပားကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစသလို အခန္႔မသင့္ရင္ နားစည္ကို ေပါက္ၿပဲေစပါတယ္။ လူအမ်ားစုဟာ နားဖာေခ်းထြက္သြားေအာင္ နားထဲကို ျပင္ပ ပစၥည္း ထည့္ၿပီး ကေလာ္ထုတ္တတ္ၾကပါတယ္။ နားဖာေခ်း သိပ္မရွိဘဲ ျပင္ပပစၥည္းဟာ နားစည္အထိေရာက္သြားရင္ နားကို မသက္မသာ ျဖစ္ေစကာ ယာယီနားမၾကားေတာ့တာမ်ိဳး ျဖစ္သြား တတ္ပါတယ္။ 

နားစည္ အေရျပားျခစ္မိျခင္းနဲ႔ ႏွာေခ်းဟာ နားစည္ အတြင္းထဲအထိ ေရာက္ရွိသြားျခင္းေတြေၾကာင့္ နားတြင္းကူးစက္ပိုးဝင္တဲ့ အႏၲရာယ္လဲ မ်ားပါတယ္။ နားအတြင္းထဲ မေဆးေၾကာပါနဲ႔ နားရဲ႕ အျပင္ဘက္ပိုင္း ညစ္ပတ္ေနရင္ ဆပ္ျပာနဲ႔ ေရစိုစြတ္ေနတဲ့ ႏူးညံ့တဲ့ အဝတ္စသံုးၿပီး ေဆးေၾကာေပးပါ။ ဒါေပမဲ့ နားအတြင္းထဲကိုေတာ့ အဝတ္စ၊ လက္ေခ်ာင္းနဲ႔ တျခားဘာမွ ထည့္ၿပီး မေဆးေၾကာပါနဲ႔။ 

ကေလးရဲ႕ နားကို ေဆးေၾကာ သန္႔စင္ေပးခ်င္ရင္လည္း ဝါဂြမ္းစကို ဆပ္ျပာမပါတဲ့ ေရထဲထည့္ၿပီး ေဆးေၾကာေပးလို႔ ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ နားကို ေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ ျပန္ျပဳလုပ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေရကူးတဲ့သူေတြမွာ နားေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ အထူးဂ႐ုစိုက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ တကယ္လို႔ နားတြင္းပိုးဝင္ၿပီး နာက်င္ေနရင္ေတာ့ ဆရာဝန္နဲ႔ျပပါ။ နားထဲက ျပင္ပပစၥည္းကို အတင္းမဖယ္ရွားပါနဲ႔ လူႀကီးေတြေကာ ကေလးေတြမွာပါ နားထဲ ျပင္ပပစၥည္းဝင္ႏိုင္ပါတယ္။ 

လူႀကီးေတြမွာေတာ့ နားကပ္ကၽြတ္ၿပီး မေတာ္တဆ နားထဲ ဝင္သြားတာျဖစ္ တတ္ၿပီး ကေလးေတြကေတာ့ စေနာက္ခ်င္စိတ္၊ စပ္စုလိုစိတ္နဲ႔ အျခား ကေလးရဲ႕နားထဲဒါမွမဟုတ္ ကိုယ့္နားထဲ ျပင္ပပစၥည္း ထည့္တတ္ၾက ပါတယ္။ ပဲေစ့လို၊ ခဲဖ်က္လို ပစၥည္းေတြဆိုရင္ သူ႕အလိုလို ျပန္ထြက္သြားဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ အင္းဆက္ပိုးမႊားေတြလည္း နားထဲေရာက္ၿပီး ပိတ္မိ ေနတာမ်ိဳး ရွိတတ္ပါတယ္။ 

အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ဘာသာ ျပင္ပပစၥည္းကို ဖယ္ရွားဖို႔ မႀကိဳးစားပါနဲ႔။ ဆရာဝန္ထံ ခ်က္ခ်င္းသြားပါ။ ဆရာဝန္က နားထဲက ျပင္ပပစၥည္းကို အထူးကိရိယာနဲ႔ ဖယ္ရွားေပးမယ့္ အျပင္ နားထဲမွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရွိ၊ မရွိ ဆန္းစစ္ၾကည့္႐ႈတာ လိုအပ္သလို ကုသေပးပါလိမ့္မယ္။ 

နားထဲ နားဖာေခ်းပိတ္ဆို႔ေနျခင္း နားထဲ နားဖာေခ်း အလြန္အမင္း ပိတ္ဆို႔ေနၿပီး ဖယ္ရွားဖို႔လိုတဲ့ အေျခအေနေတြရွိပါတယ္။ ဖယ္ရွားဖို႔ လိုတဲ့ လကၡဏာရပ္ေတြကေတာ့ နားအၾကားအာ႐ံု ဆံုး႐ႈံးျခင္း၊ နားကိုက္ျခင္း၊ နားအူျခင္း၊ နားထဲျပည့္ေနသလို ခံစားရျခင္း စတာေတြပါပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ မိမိဘာသာ နားထဲက နားဖာေခ်း ထုတ္တာမ်ိဳး မလုပ္ဘဲ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္း အထူးကုဆရာဝန္နဲ႔ ျပသလိုက္ပါ။ From forward mail

ပဲပင္ေပါက္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား


ပဲရဲ႕ က်န္းမာေရးအက်ိဳးေက်းဇူးဟာ အေညွာက္ေပါက္သြားတဲ႔အခါမွာ အျမင္႔ဆုံးျဖစ္သြားပါတယ္။ ပဲပင္ေပါက္မွာ အင္ဇုိင္းေတြ၊ ပရုိတင္း ဓာတ္ေတြ ၊ ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓာတ္ေတြ အမ်ားအျပား ပါဝင္ေနပါတယ္။ ပဲပင္ေပါက္မွာအမုိင္ႏုိအက္စစ္နဲ႔ အမွ်င္ဓာတ္ေတြ ပါဝင္တဲ႔အျပင္ ဗီတာမင္ (ေအ၊ ဘီ၊ စီ၊ ဒီ၊ အီးနဲ႔ ေက)၊ ေဖာလစ္အက္စစ္၊ သံဓာတ္၊ ပုိတက္စီယမ္ ၊ ကယ္လ္စီယမ္၊ ေဖာ႔စ္ဖရပ္စ္ ၊ မဂၢနီဆီယမ္ တုိ႔ အမ်ားအျပား ပါဝင္ေန ပါတယ္။ ပဲပင္ေပါက္မွာ ေၾကညက္လြယ္တဲပ အာဟာရဓာတ္ အမ်ား အျပား ပါဝင္တာေၾကာင့္ ပဲပင္ေပါက္ရဲ႕ အက်ဳိးေက်းဇူးကုိ သိႏုိင္ေအာင္ ေလ႔လာသူေတြက ေလ႔လာေဖာ္ျပထားပါတယ္။

(ေသြးအားနည္းေရာဂါကို သက္သာေစျခင္း)

ပဲပင္ေပါက္မွာ သံဓာတ္မ်ားစြာပါင္ဝင္တာေၾကာင့္ ေသြးနီဆဲလ္မွာေတြ႔ရတဲ႔ ေဟမုိဂလိုဘင္ တည္ေဖာက္မွဳမွာ အေရးပါ ပါတယ္။  ဒါ႔အျပင္ ပဲပင္ေပါက္မွာ ဗီတာမင္စီ မျမင့္မားတဲ႔ ပမာဏ ပါဝင္မွဳရွိတာေၾကာင့္ အူကေန သံဓာတ္စုပ္ယူမွဳကိုေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သံဓာတ္ ခ်ိဳ႕တဲ႔မွဳေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ႔ ေသြးအားနည္း ေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏုိင္ သလုိ ေရာဂါျဖစ္ေနရင္လည္း ကုသႏုိင္ပါတယ္။
ႏွလုံးေသြးေၾကာမ်ားကို က်န္းမာေစျခင္း 
အသား၊ ႏုိ႔နဲ႔ ႏုိ႔ထြက္ပစၥည္းစတာေတြမွာ ေတြ႔ရမ်ားတဲ႔ ျပည္႔ဝဆီကု မွီဝမွဳ ေလ်ာ႔ခ်ရင္း ပဲပင္ေပါက္ကို ပုံမွန္စားသုံးေပးရင္ ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ႔ ကုိလက္စထေရာ LD ကုိေလ်ာ႔က်ေစပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ႔ ပဲပင္ေပါက္မွာ အမွ်င္ဓာတ္နဲ႔ လက္စီသင္ ပါဝင္လုိ႔ျဖစ္တယ္။ ပဲပင္ေပါက္ဟာ ႏွလုံးနဲ႔ ေသြးေၾကာေတြကို က်န္းမာေစတာေၾကာင့္ ႏွလုံးေရာဂါ မွာ အျဖစ္မ်ားဆုံး ေရာဂါျဖစ္တဲ႔ ႏွလုံးေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။ 
 
ဝမ္းမွန္မွန္သြားေစျခင္း

ပဲပင္ေပါက္မွာ အမွ်င္ဓာတ္မ်ားစြာ ပါဝင္တာေၾကာင့္ အူလွဳပ္ရွားမွဳကို ေကာင္းမြန္ေစျပီး ဝမ္းခ်ဳပ္တဲ႔ လကၡဏာကုိ သက္သာေစပါတယ္။ 

ဆံပင္ႏွင့္ လက္သည္း ကုိ က်န္းမာေစျခင္း

အာဟာရတခ်ိဳ႕ ခ်ိဳ႕တဲ႔မွဳေၾကာင့္ ဆံပင္ေတြ က်ိဳးျပတ္တာ၊ လက္သည္း၊ ေျခသည္းေတြ ၾကြပ္ဆတ္တာတုိ႔ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပရုိတင္းဓာတ္ ၊ ဗီတာမင္နဲ႔ ဇင့္(သြပ္) ဓာတ္တုိ႔ ခ်ိဳ႕တဲ႔တာ ေၾကာင့္ျဖစ္ တတ္ပါတယ္။ ပဲပင္ေပါက္မွာ  ဒီအာဟာရဓာတ္ေတြ အမ်ားအျပား ပါဝင္တဲ႔ အတြက္ ဆံပင္ သားနဲ႔ လက္သည္း၊ ေျခသည္းျပႆနာ တုိ႔ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ ႏုိင္သလုိ ျဖစ္ေနရင္လည္း ကုသေပးႏုိုင္ပါတယ္။

အသည္းကုိက်န္းမာေစျခင္း 

ပဲပင္ေပါက္မွာ လက္ဆီသင္ ပမာဏ မ်ားစြာပါဝင္တဲ႔ အျပင္ ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ႔ ကုိလက္စထေရာကုိ ေလ်ာ႔က်ေစကာအသည္းမွာ အဆီကပ္ျငိမွဳ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ား တဲ႔ အသည္းထိခုိက္မွဳ အျခအေနတစ္ရပ္ျဖစ္တဲ႔ အသည္းအဆီဖုံးမွဳ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏုိ္င္ပါတယ္။

ေသြးဆုံးခ်ိန္ ေဝဒနာမ်ားကုိ သက္သာေစျခင္း

ပဲပင္ေပါက္မွာ အီစထရုိဂ်င္လုိ အာနိသင္ေပးႏုိင္တဲ႔ ဖုိင္တုိအီစထရုိဂ်င္မ်ား စြာပါဝင္ပါတယ္။  ဒါေၾကာင့္ ေသြးဆုံးခ်ိန္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ႔ ရင္တုန္တာ၊ ညဘက္ပူေလာင္ျပီး ေခြ်းထြက္တာစတဲ႔ ေဝဒနာေတြ သက္သာေစပါတယ္။ ေသြးဆုံး ေဝဒနာအမ်ားစုက အီစထရုိဂ်င္အဆင့္ ေလ်ာ႔နည္း လုိ႔ျဖစ္ တာတာပါ။ ပဲပင္ေပါက္မွာေတြ႔ရတဲ႔ ဖိုင္တုိအီစထရုိဂ်င္ ေတြဟာ ေသြးဆုံး ခ်ိန္မွာ အျဖစ္မ်ားတဲ႔ အရုိးပါးေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ လည္း ကာကြယ္ေပး ပါတယ္။

အေရျပားကုိ အုိမင္းမွဳ တားေပးေသာ အစြမ္းရွိျခင္း

ပဲပင္ေပါက္မွာ အေတြ႔မ်ားတဲ႔ ဖုိင္တုိအီစထရုိဂ်င္ဟာ  အေရျပား တည္ေဆာက္ မွဳမွာအေရးပါတဲ႔ ေကာ္လာဂ်င္၊ အီလက္စတင္နဲ႔ ဟုိင္ရာ လူရုိးနစ္အက္စစ္ တုိ႔ တည္ေဆာက္မွဳကုိ ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ ပဲပင္ေပါက္ဟာ အေရျပားတင္းရင္းမွဳနဲ႔ အစုိဓာတ္ေလ်ာ႔က်မွဳေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ႔ အေရျပားအုိမင္းတဲ႔ ျဖစ္စဥ္ကို မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။

စိတ္ဖိစီးမွဳႏွင့္ ေမာပန္းမွဳကုိ ေလ်ာ႔က်ေစျခင္း

ပဲပင္ေပါက္မွာ စြမ္းအင္နဲ႔ တျခား အာဟာရဓၾတ္ေတြ အမ်ားအျပား ပါဝင္တာေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမွဳနဲ႔ ေမာပန္းမွဳတုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ႔ ေဝဒနာေတြကို သက္သာေလ်ာ႔ပါးေစပါတယ္။
ၾကယ္စင္

ေရခဲေသတၱာထဲ အျမဲမထားသင့္ေသာအရာမ်ား

၁။ ႏုိ႔ ႏွင့္ ႏုိ႔ထြက္ပစၥည္းမ်ား ၊

၂။ ေမြးျမဴေရးၾကက္ဥ၊
၃။ မာဂ်ရင္းႏွင့္ ေထာပတ္၊
(မာဂ်ရင္းကေတာ႔ ေထာပတ္နဲ႔ ပုံစံတူပါတယ္၊ ကိတ္မုန္႔လုပ္တာတုိ႔ ၊ ပူတင္းလုပ္တဲ႔ေနရာတုိ႔ မွာ 
သုံးေလ႔ရွိပါတယ္။ )
၄။ ေမရုိးနိစ္၊ ( အဆီခဲပ်စ္ပ်စ္ေတြပါတဲ႔ ၊ ၾကားဖူးဘူး )
၅။ Ketchup (ေဆာ႔စ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး)၊
၆။ အသားလႊာ ၊
၇။ ျပဳျပင္းထားသည္႔အသားမ်ားႏွင့္ ဝက္ေပါင္ေျခာက္၊
၈။ ဒိန္ခ်ဥ္၊
၉။ တုိဟူး ၊ 
၁၀။ ေဖ်ာ္ရည္၊ 
၁၁။ ေဆာ္ဒါ
၁၂။ စူပါမားကတ္ရွိ ဟင္းရြက္သုပ္ရာတြင္ ထည္႔ေသာပစၥည္း (Dressings) 
(အခုမွၾကားဖူးတယ္၊ သူက ကြ်န္ေတာ္ထင္ပါတယ္ ေထာပတ္တုိ႔၊ ရွာလကာရည္တုိ႔နဲ႔ ပုံစံတူမယ္။ 
ရွာၾကည့္ေတာ႔ အဲလုိအရည္ဗူးပုံေလးေတြ ေတြ႔တယ္။ )
ထည္႔သင့္တဲ႔အစား အစာေတြကေတာ႔ 
အသီးအရြက္ေတြနဲ႔ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ 
အသားေတြပါ။

ေဒါက္တာခင္မုိးမုိး