ငယ္ရြယ္ခ်ိန္ ရုတ္တရက္ေသဆံုးမႈအေၾကာင္းရင္းမ်ား

က်န္းမာသန္စြမ္းတဲ့ငယ္ရြယ္စဥ္အခ်ိန္မွာ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ရုတ္တရက္ ေသဆံုးမႈအေၾကာင္းအရင္းမ်ားဟာ ႏွလံုးနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ အမ်ားစုျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ေရာဂါေတြကေတာ့-

၁။ ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ား ထူထဲသည့္ ေရာဂါ (HCM) မ်ိဳးရိုးလိုက္တဲ့ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ျပီး ႏွလံုးရဲ႕ ၾကြက္သားေတြထူထဲေနပါတယ္။ 

ထူထဲေနတဲ့ ၾကြက္သားနံရံေတြက ႏွလံုးခုန္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးတဲ့ လွ်ပ္စီးပတ္လမ္းကို အေႏွာက္အယွက္ေပးတဲ့အတြက္ ႏွလံုးခုန္မမွန္ေတာ့တာေတြျဖစ္ျပီး ရုတ္တရက္ေသဆံုးႏုိင္ပါတယ္။ အားကစားသမားေတြနဲ႔ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈလုပ္သူေတြ ရုတ္တရက္ေသဆံုးမႈရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဒီေရာဂါေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါဟာ ရွိေနမွန္း မသိသာတတ္ပါဘူး။ 

၂။ ႏွလံုး ေသြးေၾကာမ်ား မူမမွန္သည့္အေျခအေန 
(Coronary artery abnormalities)  
တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ေမြးရာပါ ႏွလံုးေသြးေၾကာေတြ မူမမွန္တာမ်ိဳးျဖစ္ေနႏုိင္ပါတယ္။ အားကစားလုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီေသြးေၾကာေတြကို ဖိခံရတာေၾကာင့္ ႏွလံုးကိုေသြးမပို႔ႏုိင္ေတာ့ဘဲ ေသဆံုးတာလည္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ 

၃။ ႏွလံုးခုန္မမူမွန္သည့္ေရာဂါ (Long QT syndrome) ဒီအေျခအေနဟာလည္း ေမြးရာပါျဖစ္ျပီး ႏွလံုးခုန္မူမမွန္တာေတြျဖစ္ကာ အမ်ားအားျဖင့္ သတိလစ္ေမ့ေျမာသြားတာမ်ိဳးေတြနဲ႔ ျပတတ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါရွိတဲ့လူငယ္ေတြဟာလည္း ရုတ္တရက္ေသဆံုးႏုိင္ေျချမင့္ပါတယ္။ 

၄။ အဆုတ္ေသြးေၾကာ ပိတ္ဆို႔ျခင္း (Pulmonary Embolism) ဒါကေတာ့ လူငယ္ေတြမွာ အရမ္းအျဖစ္နည္းပါတယ္။ ေသြးေၾကာဆိုင္ရာ ေရာဂါေတြရွိေနတတ္ျပီး လႈပ္ရွားမႈနည္းပါးတဲ့ အသက္ၾကီးသူေတြမွာပိုျဖစ္ပါတယ္။ ေျခေထာက္မွာစျပီးျဖစ္တည္လာေလ့ရွိတဲ့ေသြးခဲက ျပဳတ္ထြက္ျပီး ႏွလံုးကေန အဆုတ္ကိုသြားတဲ့ေသြးေၾကာမွာ ပိတ္ဆို႔တာေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈျဖစ္တာပါ။ ေလယာဥ္အခ်ိန္ၾကာၾကာ စီးရတဲ့သူေတြ၊ အိပ္ယာထဲမွာ အၾကာၾကီးေနရတဲ့သူေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ 

သတိထားစရာမ်ား အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ ရုတ္တရက္ေသဆံုးသြားတဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြဟာ ကာကြယ္ဖို႔ အခ်ိန္မမီလိုက္တာ မသိလိုက္ဘဲ ျဖစ္သြားတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ငယ္ရြယ္ေပမယ့္ ဒီလကၡဏာေတြရွိေနတယ္ဆိုရင္ သတိထားရပါမယ္။ 

၁။ သတိလစ္ေမ့ေျမာတတ္ျခင္း – အားကစားလုပ္တဲ့အခါ ပင္ပင္ပန္းပန္းလႈပ္ရွားတဲ့အခါမွာ မူးမိုက္လဲက်တာ၊ သတိလစ္သြားတတ္တာေတြက ႏွလံုးမွာျပႆနာရွိေနတယ္ဆိုတာကိုျပသပါတယ္။ 

၂။ မိသားစုမ်ိဳးရိုးရွိတာ – ႏွလံုးေရာဂါေတြဟာ မ်ိဳးရိုးလုိက္တတ္ပါတယ္။ မိ်ိဳးရိုးထဲမွာ ရုတ္တရက္ႏွလံုးရပ္ေသဖူးတဲ့သူေတြရွိရင္ ကိုယ္လည္းသတိထားရပါတယ္။ 
၃။ အသက္ရွဴမဝျခင္း 
၄။ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း 
၅။ ႏွလံုးခုန္ အလြန္အမင္းျမန္လာျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ခုန္ခ်င္သလိုခုန္ျခင္း 
၆။ အဝလြန္ျခင္း၊ ဆီးခ်ိဳေသြးတိုးရွိျခင္း ဒါေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ပါ။ 

 ရုတ္တရက္ေသဆံုးမႈကိုေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ဖို႔အတြက္ဆိုရင္ 
• ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ။ 
•ကိုယ္အေလးခ်ိန္ခ်ပါ။ 
• ေလ့က်င့္ခန္းမွန္မွန္လုပ္ပါ 
•မ်ိဳးရိုးရွိတယ္ဆိုရင္ ႏွလံုးကို စစ္ေဆးမႈခံယူပါ။ 
• ေသြးတိုးနဲ႔ ဆီးခ်ိဳကိုထိန္းပါ။ 
•အိပ္ရာထဲမွာ ၾကာၾကာေနရရင္ ထုိင္ျပီးသြားရတဲ့
ခရီးရွည္သြားရရင္ မၾကာခဏ လမ္းေလွ်ာက္ေပးတာ၊ ေျခေထာက္ကိုလႈပ္ေပးတာေတြလုပ္ပါ။

ကူညီႏိုင္မယ့္အရာမ်ား။ 
ကိုယ့္ေရွ႕မွာ ႏွလံုးအေမာေဖာက္ျပီး လဲက်သြားတယ္၊ သတိလစ္သြားတယ္ဆိုရင္ 
ဒါေတြကိုအေရးေပၚ အျမန္အဆန္လုပ္ေပးပါ။ 
၁။ အကူအညီကို ေအာ္ဟစ္ေတာင္းခံပါ။ ေဆးရံုကားအေရးေပၚေခၚပါ။ 
၂။ အသက္ရွဴေနလား၊ ႏွလံုးခုန္ေနေသးလားဆိုတာကို စမ္းသပ္ပါ။ ၃။ အသက္မရွဴ၊ ႏွလံုးမခုန္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ အေရးေပၚအသက္ကယ္နည္းကို စတင္က်င့္သံုးပါ။ ၄။ အေရးေပၚအသက္ကယ္နည္း လုပ္ထံုးလုပ္နည္း •ရင္ညႊန္႔ရိုးအလယ္ကို လက္ႏွစ္ဖက္ကို ထပ္ျပီးဖိပါ။ 
တစ္မိနစ္ကို အခ်က္ ၁၀၀ ႏႈန္းနဲ႔ မွန္မွန္ဖိရပါမယ္။ •ပက္လက္အေနအထား အတည့္ထားျပီး ေမးစိကို
 အေပၚကို တြန္းတင္လိုက္ပါ။ 

•ပါးစပ္ျခင္းေတ့ျပီး ေလမႈတ္သြင္းပါ။
 ေလမမႈတ္သြင္းခင္မွာ ေလဝင္လမ္းေၾကာင္းကို ပိတ္ဆို႔ေနတဲ့အရာေတြကိုအရင္ဖယ္ရွားပါ။ 

၅။ ေဆးရံုကားနဲ႔ ကူညီကယ္ဆယ္ေပးမယ့္ ကၽြမ္းက်င္သူေတြေရာက္မလာခင္အထိ အေရးေပၚအသက္ကယ္နည္းကို လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္။ (က်န္းမာေရး ပညာေပးစာမ်က္နွာမွ)
(