နာတာရွည္ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာေရာဂါ (CVI)

နာတာရွည္ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာေရာဂါ (CVI) ဆိုတာ

ေျခေထာက္မွာရွိတဲ့ ေသြးျပန္ေၾကာရဲ႕ အဆို႔ရွင္က ေကာင္းေကာင္း အလုပ္မလုပ္နိုင္တာေၾကာင့္ ႏွလံုးဆီေသြးျပန္ပို႔တဲ့ အခါ ေသြးေတြ ဘက္ျပန္စီးဆင္းမႈျဖစ္ျပီး ေသြးျပန္ေၾကာထဲမွာ ေသြးေတြစုသြားတဲ့အေျခအေနမ်ိဳးပါ။ အေပၚယံအေရျပားေအာက္ဘက္မွာ ေသြးေတြစုေနတာမ်ိဳး ေသြးေၾကာေတြထံုးေနတာမ်ိဳးေတြ႔ရႏိုင္ပါတယ္။ ေျခေထာက္ေအာက္ဘက္ပိုင္းမွာေတြ႔ရမ်ားေပမယ့္ ဒီေဝဒနာက ခႏၶာကိုယ္မွာ ရွိတဲ့ ေသြးျပန္ေၾကာေတြ တိုင္းမွာ ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။
ဒီေဝဒနာခံစားရတဲ့အခါ ျမန္ႏိုင္သမွ်ျမန္ျမန္ကုသမႈခံယူဖို႔လိုအပ္မွာပါ။ ကုသမႈျမန္ျမန္ခံယူႏိုင္မွာ ကုထံုးကထိေရာက္မႈရွိျပီး သက္သာေပ်ာက္ ကင္းဖို႔ အခြင့္အလမ္းမ်ား တာေၾကာင့္ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ကို ျမန္ျမန္သိရွိဖို႔လိုအပ္ပါမယ္။ ဒီေတာ့ နာတာရွည္ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာေရာဂါ CVI ေရာဂါခံစား ရရင္ဘယ္လို လကၡဏာေတြျဖစ္နိုင္လဲဆိုတာကို ဆက္ၾကည့္လိုက္ရေအာင္ေနာ္။

ဒီလိုလကၡဏာေတြခံစားရႏိုင္ပါတယ္

• ေျခေထာက္ေတြထဲက နာက်င္ေနျခင္း
• ေျခေထာက္ေလးလံျခင္း (အထူးသျဖင့္ တစ္ေနကုန္ အလုပ္လုပ္ျပီးေနာက္)
• ေျခေထာက္ေဖာေရာင္ျခင္း
• ေျခေထာက္အပ္စူးသလို  ခံစားရျခင္း (သို႔မဟုတ္) ထံုက်ဉ္ျခင္း
• ၾကြက္တက္ျခင္း (အထူးသျဖင့္ ညပိုင္းတြင္)
• ေျခေထာက္ယားယံျခင္း၊ ေနရခက္ျခင္း

ဒီအခ်က္ေတြေၾကာင့္ ေရာဂါခံစားရႏိုင္ပါတယ္

ဘယ္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မဆို နာတာရွည္ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာေရာဂါ (CVI) ကိုခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလူေတြကခံစားရႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားေနပါတယ္။

• အဝလြန္တဲ့သူေတြ
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ေတြ
• အထိုင္မ်ားတဲ့သူေတြ
• ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္တဲ့သူေတြ
• ေသြးျပန္ေၾကာမွာ ေသြးခဲတတ္တဲ့သူေတြ
• မ်ိဳးရိုးရွိသူေတြ
• အခ်ိန္ျပည့္မတ္တတ္ရပ္ေနရသူေတြ
• အသက္ ၅၀ ေက်ာ္သူေတြ
• အမ်ိဳးသမီးေတြ မွာ CVI ေရာဂါခံစားရႏိုင္ေျခက ပံုမွန္ထက္ပိုမ်ားေနတတ္ပါတယ္။

ေစာစီးစြာမကုသလွ်င္ ၿဖစ္လာႏုိင္တဲ႔ ေနာက္ဆက္တြဲဆုိးက်ုိးေတြက 

(၁) ေျခေထာက္ေလးလံျခင္း၊ နာျခင္း၊ ၾကြက္တက္ျခင္း

(၂) ပင့္ကူမွ်င္ေသြးေၾကာထံုး
(၃) ေကာက္ေကြးၾကီးမားေသာ ေသြးေၾကာထံုး
(၄) ေဖာေရာင္ျခင္း
(၅) ေျခေထာက္အညိဳအမဲစြဲျခင္း
(၆) အနာက်က္ေသာ ေျခေထာက္အနာ
(၇) အနာမက်က္ေသာ ဆိုးရြားသည့္ေသြးျပန္ေၾကာအနာ 

ေရာဂါခံစားေနရတာကို ဒီလိုနည္းနဲ႔ စစ္ေဆးသိရွိႏိုင္ပါတယ္

ဆရာဝန္ကိုသြားေရာက္ျပသတဲ့အခါ ဆရာဝန္က ဘာေရာဂါေတြခံစားခဲ့ရဖူးလဲဆိုတာကို စစ္ေဆးပါမယ္။ ဒီလိုစစ္ေဆးတာက နာတာရွည္ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာေရာဂါ CVI ေရာဂါလကၡဏာေတြကို ခံစားေနခဲ့ရတဲ့ ကာလအတိုင္းအတာကို သိရွိႏိုင္ေစဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ေျခေထာက္ေရာင္ရမ္းေနလား၊ အေရျပားအေရာင္ေျပာင္းေနလား၊ ေသြးေၾကာထဲမွာ ေသြးခဲတာမ်ိဳးရွိလား ။ ေျခေထာက္မွာ အနာတစ္ခုခုရွိလားဆိုတာေတြကို စစ္ေဆးပါလိမ့္မယ္။
Duplex ultrasound (အသံလိႈင္းသံုးရွာေဖြျခင္း)
ေသြးျပန္ေၾကာတြင္းရွိေသြးမ်ားရဲ႕ စီးဆင္းႏႈန္း နဲ႔ ဦးတည္ခ်က္ ကုိ စမ္းသပ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးေတြက ဘက္မွားစီးဆင္းေနလားဆိုတာကို ဆန္းစစ္နိုင္ေစဖို႔အတြက္ ဒီနည္းကို အသံုးျပဳတာပါ။ ဒီစစ္ေဆးမႈက အသက္အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အဆုတ္ထဲမွာေသြးခဲေနတာလိုမ်ိဳးျပင္းထန္တဲ့ေရာဂါအေျခအေနေတြကို စမ္းသပ္ေဖာ္ထုတ္ရာမွာ အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။
စစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္စဥ္အတြင္းမွာ ကြ်မ္းက်င္ပညာရွင္က သင့္အေရျပား ေပၚတြင္ gel တစ္မ်ိဳးသုတ္လိမ္းပါမယ္။ ျပီးရင္ေတာ့ေသးငယ္ေသာ ကိရိယာေလးကို အေရျပားေပၚေထာက္ျပီး စစ္ေဆးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိရိယာက အသံလိႈင္းေတြကိုအသံုးျပဳျပီး ေသြးစီးဆင္းမႈ ပုံရိပ္ေတြကုို ကြန္ပ်ဴတာေပၚမွာ ျမင္ေတြ႕ေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ေဆးမႈလုပ္ဖို႔ မိနစ္ ၃၀ ကေန တစ္နာရီေလာက္အထိၾကာျမင့္ႏိုင္ပါတယ္။ ျပီးရင္ေတာ့ ပံုမွန္အတိုင္းလႈပ္ရွားမႈေတြလုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

အျခားစစ္ေဆးသိရွိႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းမ်ား

Magnetic Resonance Venogram (ေရဒီယိုအသံလိႈင္းသံုး ပံုရိပ္ေဖာ္စစ္ေဆးျခင္း)
CT Venogram (X-rays နဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာေဆာ့ဝဲလ္ကိုအသံုးျပဳျပီး ပံုရိပ္ေဖာ္စစ္ေဆးျခင္း)

Venogram ( X-rays နဲ႔ ပံုရိပ္ေဖာ္ေဆးရည္သံုး စစ္ေဆးျခင္း)

ဘယ္လိုသက္သာေအာင္လုပ္မလဲ

CVI ကိုကုသရာမွာ လူနာတစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ကုသမႈပံုစံခ်င္းကြဲျပားႏိုင္ပါတယ္။ ကုထံုးေတာ္ေတ္ာမ်ားမ်ားကေတာ့ ေရာင္ရမ္းမႈကို ေလ်ာ႔သြားေစဖို႔နဲ႔ ေသြးစီးဆင္းမႈပံုမွန္ျဖစ္လာေစဖို႔ ရည္ရြယ္တာပါ။
နာတာရွည္ ေျခေထာက္ေသြးျပန္ေၾကာေရာဂါ (CVI) ခံစားေနရ သူေတြအေနနဲ႔ ေန႔စဥ္ဘဝေနထိုင္မႈပံုစံကုိ အနည္းငယ္ေျပာင္း လဲေပးဖို႔လိုပါမယ္။ ေျခေထာက္ကို ခပ္ျမင့္ျမင့္ေလးထားေပး တာက ေဝဒနာခံစားရသူေတာ္ေတ္ာမ်ားမ်ားမွာ ေရာင္ရမ္းမႈကို ေလ်ာ႔ပါးသက္သာေစျပီး ေျခေထာက္ရဲ႕ ေသြးလည္ပတ္မႈကို ေကာင္းမြန္ေစႏိုင္ပါတယ္။ မၾကာခဏဆိုသလို ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ေပးတာ ကလည္း ေသြးလည္ပတ္မႈေကာင္းေစဖို႔ အေထာက္အကူျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေဝဒနာကျမန္ျမန္ကုသႏိုင္ေလေလ ထိခိုက္မႈနည္းျပီး ထိေရာက္မႈ ရွိေလေလပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမင္သာတဲ့လကၡဏာေတြေတြ႔ျမင္ရျပီဆိုတာနဲ႔ တတ္သိ နားလည္တဲ့သူေတြနဲ႔ျပသျပီး ထိေရာက္တဲ့ ကုသမႈခံယူဖို႔ေျပာပါရေစ။
 ( ေရးသားသူ Aye Thi Mon ေဆးပညာပိုင္းဆုိင္ရာတည္းျဖတ္သူ Dr. Thurein Hlaing Win)